Nieuws 30 maart 2022

Tweede Kamer hoopt dat accountants weer 'helden van de economie' worden

Een 'tussendebat' van de Commissie Financiën van de Tweede Kamer over het accountantsberoep leverde weinig vuurwerk op. Het wachten is vooral op de afronding van het werk van de Kwartiermakers toekomst accountancysector.

Niet alle twintig fracties hadden op 30 maart hun agenda vrijgemaakt voor het overleg van de commissie over de accountancy. Alleen PvdA, SP, D66 en VVD hadden vragen voor minister Sigrid Kaag van Financiën.

VVD-Kamerlid Eelco Heinen had net de speelfilm The Accountant gezien en omschreef de beroepsgroep als "leger van spreadsheet specialisten". Een sector die leerde van fouten uit het verleden en het nu beter doet, al zijn er zorgen over regeldruk en capaciteitsgebrek. Maar hopelijk zijn accountants in een vervolgfilm straks weer "de helden van de economie".

Heinen benadrukte het risico van extra lastendruk in de mkb-praktijk door de op stapel staande Wet toekomst accountancysector, die na consultatie binnenkort richting Raad van State gaat. Is bij de invoering van de kwaliteitsindicatoren (AQI's) een mkb-toets raadzaam, vroeg hij zich af. Hij suggereerde de minister te kiezen voor gefaseerde invoering, te beginnen bij de oob-kantoren, en te monitoren of invoering voor het mkb wellicht te zwaar is. Kaag is hiertoe bereid en neemt een en ander ook op met MKB Nederland.

Risicobeheersing

D66-Kamerlid Steven van Weyenberg stond stil bij de verklaring rondom risicobeheersing, die primair een zaak is van de ondernemingsleiding en niet van de accountant. Maar die verklaring staat nog niet in de nieuwe Corporate Governance Code. Minister Kaag is voorstander van een in control statement en kijkt in dat verband graag naar onderzoek van de Universiteit Leiden. Van Weyenberg hoopt wel dat daarover meer duidelijk zal zijn, voordat de behandeling van de nieuwe accountantswet aan de orde is.  

Kamerlid Mahir Önder Alkaya (SP) stelde dat het beroep nog altijd de neiging heeft naar anderen te wijzen, in plaats van naar zichzelf. Samen met Henk Nijboer (PvdA) vroeg hij aandacht voor mogelijke structuurverandering in de openbare praktijk, waar door de kwartiermakers onderzoek naar gedaan wordt. Volgens Nijboer gaat het om een "fundamentele keuze voor het publiek belang". Hij is voorstander van een audit only-praktijk en zet vragen bij het partnermodel. Ook Nijboer is bezorgd over het tekort aan accountants. "Dat is ook een publiek probleem."

Onderzoeken

Van Weyenberg is naar eigen zeggen geschrokken van de jongste tussenrapportage van de kwartiermakers waar het gaat over het rapporteren over fraude. Het alleen melding maken van werkzaamheden en niet van bevindingen is in zijn optiek "een gemiste kans".

De kwartiermakers houden minister Kaag op de hoogte en zij hoort ook positieve geluiden vanuit partijen als de AFM. Aandacht voor cultuurverandering is van belang, maar ook een zaak van lange adem, aldus Kaag. Naar de diverse structuurmodellen loopt inmiddels onderzoek van de kwartiermakers; joint audit is al afgerond en lijkt niet de oplossing, audit only is "onderweg" en het experiment rondom het intermediairmodel loopt nog tot medio 2023. Nijboer vroeg de minister om ook het partnermodel in de eindrapportage van de kwartiermakers mee te nemen. Kaag zal daar naar kijken en "nadenken over plussen en minnen van het partnermodel".

De aanwijsbevoegdheid voor ondernemingen die geen accountant kunnen vinden, wordt belegd bij de NBA, aldus de minister, maar de ondernemer "moet wel eerst zelf zijn best doen". Kaag heeft begrip voor kantoren die vrezen voor reputatieschade. Er moet geen "grijze zone" ontstaan, stelde de minister, die ook erkende dat zij zich nog meer moet inlezen in het accountantsdossier. Maar de gesprekken met de sector "staan in de agenda".  

De NBA organiseert op 12 april het webinar 'In gesprek met de kwartiermakers'.

• Terugkijken van het debat over accountancy kan via Debat gemist