Nieuws

'Advocaten en accountants faciliteren Russische oligarchen'

Advocaten, trustkantoren en accountants aan de Zuidas helpen Russische oligarchen om miljarden te verstoppen of moeilijk traceerbaar te maken. Nederland moet stoppen met dat verdienmodel.

Dat stelt Lousewies van der Laan, directeur van Transparency International Nederland, in een opiniebijdrage in het FD. Russische oligarchen hebben voor zeker € 45 miljard aan vermogen uitstaan in Nederland, zo becijferde het FD recent.

Nederlandse financiële instellingen hebben inmiddels voor €392 mln aan Russische tegoeden en beleggingen geblokkeerd, als onderdeel van het sanctiebeleid. Dat meldde minister Sigrid Kaag van Financiën recent aan de Tweede Kamer. Eerder ontstond ophef omdat nog maar zes miljoen euro aan tegoeden bevroren leek, maar nog altijd loopt Nederland achter op andere landen.  

Volgens Van der Laan van TI Nederland helpt het niet dat er vier ministeries (Buitenlandse Zaken, Financiën, Justitie en Buitenlandse Handel) én vijf uitvoeringsorganisaties (Douane, Fiod, OM, AFM en DNB) betrokken zijn bij de uitvoering van de sancties.

"De oorlog in Oekraïne wordt mede mogelijk gemaakt door corruptie", aldus Van der Laan. "Op de Zuidas helpen advocaten, accountants en trustkantoren met het oprichten van doorstroomvennootschappen die als enig doel hebben dirty money te verstoppen of moeilijk traceerbaar te maken."

Onbeschaamd

Volgens de TI Nederland-directeur adverteert Nederland al jaren "onbeschaamd" met zulke vormen van dienstverlening. "Ons land faciliteert het optrekken van een ondoordringbare muur van anonieme brievenbusmaatschappijen, lege vennootschappen, trusts en stichtingen. Faciliterende tussenpersonen zoals advocaten, notarissen, accountants, belastingadviseurs en banken helpen deze structuren op te zetten en beheren."

Nederland moet een aantal maatregelen nemen om aan deze praktijken een eind te maken, meent Van der Laan. Zoals een accuraat en openbaar UBO-register, waarin alle uiteindelijk begunstigden van een vennootschap of andere juridische entiteit geregistreerd staan en geldstromen zichtbaar kunnen worden. "Het Nederlandse register is geen van beide: accuraat noch openbaar."

Daarnaast pleit zij voor breder onderzoek naar een mogelijk totaalverbod op de trustsector, dat niet alleen moet kijken naar economische voor- en nadelen, maar ook naar de impact op buitenlandse ontwikkelingen. Verder moet Nederland "actief op zoek gaan naar de tegoeden van gesanctioneerde oligarchen", waarbij duidelijk moet zijn welke minister daarover de leiding heeft.

Wetten beter handhaven

Ook moeten bestaande wetten, zoals de Sanctiewet van 1977, de Wwft, Wtt en fiscale wetgeving, beter worden gehandhaafd. Ten slotte moet de EU helder afstemmen en communiceren over bevroren tegoeden en de handhaving van sancties, aldus Van der Laan. "Elk Europees land hanteert nu nog een eigen methode, waardoor vergelijking niet goed mogelijk is. Zo kan geen transparant verslag worden gedaan en is de Tweede Kamer niet in staat om toezicht houden."

Volgens Van der Laan is vooral een cultuuromslag nodig. "Veel te lang zijn we zaken blijven doen met corrupte regimes; van het afsluiten van gascontracten tot het drinken van biertjes met dictators. Geld gaf voortdurend de doorslag. Als de regering niet het goede voorbeeld geeft, waarom zouden bedrijven de lat dan hoger leggen?"

Gerelateerd

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.