Nieuws 20 oktober 2022

Kamercommissies bespreken accountancysector

Deze week hebben verschillende fracties vragen ingestuurd met betrekking tot de accountancysector. Daarnaast heeft de vaste Kamercommissie van Economische Zaken (EZK) gedebatteerd over het bedrijfslevenbeleid, waarbij de sector ook aan bod kwam.

Woensdag 19 oktober was er in de Tweede Kamer het commissiedebat Bedrijfslevenbeleid. De vaste Kamercommissie EZK besprak onder meer Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO), de Transparantiebenchmark en de Kristalprijs (die door EZK in samenwerking met de NBA sinds 2010 wordt uitgereikt aan het bedrijf met het meest vernieuwende, transparante MVO-jaarverslag). Een van de belangrijkste onderwerpen voor accountants was de actualisatie van de Corporate Governance Code.

De NBA, maar ook de AFM, Eumedion, VEB etc, hebben in april dit jaar gereageerd op het voorstel van de Monitoring Commissie Corporate Governance Code (MC) voor actualisatie van die code. De NBA pleitte toen onder meer voor een verplichte Verklaring omtrent risicobeheersing (VOR) voor ondernemingen.

Tijdens het debat noemde D66 Tweede Kamerlid Romke de Jong de VOR iets "dat accountants heel erg graag willen". De minister gaf aan dat zij het nut van de VOR onderschrijft, omdat het stakeholders meer transparantie biedt over het inzicht over risicobeheersing van een organisatie en dat draagt ook bij aan het vertrouwen van een onderneming. Zo geeft zij aan dat de minister van Financiën de aanbeveling van de Universiteit Leiden om de VOR uit te breiden in de Code heeft voorgelegd aan de MC. Vanwege de complexiteit van de aanpassing heeft de MC gekozen om die aanbeveling niet zo expliciet mee te nemen in de huidige actualisatie van de code.

De minister van EZK gaf tijdens het debat ook aan dat er een soort VOR in de huidige Code staat (artikel 1.4.3 in de Code). Daar staat dat vennootschappen moeten verklaren dat ze in control zijn ten aanzien van de risico’s in de financiële verslaglegging en de accountant controleert dat. Het Leidse onderzoek concludeert echter dat de huidige in control statement moet worden aangevuld met operationele en compliancerisico’s. 

Vragen van fracties

De D66-fractie zegt herhaaldelijk te hebben gepleit voor het opnemen van de vereiste om accountants de mogelijkheid te bieden de risicobeheersing te onderzoeken middels een Verklaring Omtrent Risicobeheersing (VOR, in control statement) in de Corporate Governance Code en herkennen de zorgen van de kwartiermakers hierover. Omdat de minister in haar reactie schrijft dat zij wettelijke verankering op dit moment nog niet nodig vindt, vragen deze leden het kabinet naar de stappen die worden ondernomen om ervoor te zorgen dat de VOR wordt opgenomen in de Corporate Governance Code, aangezien deze leden hebben begrepen dat dit in de laatste conceptversie nog niet het geval was."

D66 is ook benieuwd of het kabinet zich realiseert dat er een breed draagvlak is voor de VOR, en vraagt zich dan ook af waarom het nog niet in de laatste conceptversie van de Code staat. Daarnaast wil de fractie weten waarom de reacties op de consultatie over de Code zes maanden na de sluiting nog niet gepubliceerd zijn.

Verder stipt D66 aan dat er gesproken zou worden over het vormen van een commissie die het onderwijs voor accountants moet gaan onderzoeken, maar de minister zwijgt daar tot nu toe over. "Deze leden vragen hoe het kabinet kijkt naar het opstarten van een dergelijke commissie, voordat er een helder toekomstbestendig beroepsprofiel is opgesteld. Wil het kabinet de beroepsorganisatie van accountants (NBA) vragen om te onderzoeken of een geschikt beroepsprofiel van de accountant, dat rekening houdt met de toekomstige ontwikkelingen in de beroepspraktijk, gepubliceerd kan worden voordat het onderwijs voor accountants wordt onderzocht?  Het aangepaste beroepsprofiel is volgens de leden van de D66-fractie uitermate belangrijk in het kader van de Europese Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD)."

Het beroepsprofiel draagt volgens de D66-fractie bij aan voldoende kwaliteit van de assurance bij duurzaamheidsinformatie, omdat het voorschrijft welke kennis, houding en gedrag zowel accountants, als de onafhankelijke assurance services providers, moeten bezitten om de assurance te kunnen verstrekken in het kader van de CSRD.

Levensvatbaarheid

De leden van de CDA-fractie gaan er verder op in dat er in de rapportage staat dat accountants op het gebied van toekomstbestendigheid een belangrijkere rol gaan spelen, bijvoorbeeld bij een verklaring omtrent levensvatbaarheid. "De kwartiermakers vragen de sector om het voortouw hierin te nemen. Deze leden hebben begrepen dat de sector hier een start mee heeft gemaakt, maar in hoeverre is het bekend bij de minister dat accountants tegen het probleem aanlopen dat zij pas een uitspraak kunnen doen over de toekomstbestendigheid van een onderneming als deze onderneming eerst in het bestuursverslag een uitspraak heeft gedaan over zijn continuïteit en toekomstbestendigheid?"

De CDA-fractie vraagt zich af of het kabinet ervan op de hoogte is dat er steeds meer vraag komt naar een dergelijk toekomstbestendigheidsstatement, ook in het kader van het terugbetalen van de corona(belasting)schulden. "Kan daar niet nog meer vraag naar komen in het kader van de tegemoetkoming energiekosten voor het MKB, waar op korte termijn mogelijk ook dergelijke statements moeten worden afgegeven? Is het kabinet bereid om te kijken of de gehele keten van gebruikers samengebracht kan worden op dit thema om snelheid te maken zoals de kwartiermakers vragen?", aldus de fractie.

De minister van Financiën zal binnen 6 weken antwoord geven op de vragen van de fracties.

• Inbreng verslag van een schriftelijk overleg over de vierde voortgangsrapportage Kwartiermakers toekomst accountancysector en onderzoek naar het audit only-model (Kamerstuk 33977-41)
• Debat over bedrijfslevenbeleid