Nieuws 09 augustus 2021

IPCC-rapport: Stijging zeespiegel door opwarming aarde onomkeerbaar

De aarde kan in de komende twee decennia met anderhalve graad opwarmen, als drastische maatregelen uitblijven om de uitstoot van broeikasgassen te beperken. Dat meldt VN-klimaatpanel IPCC, dat het stijgen van de zeespiegel door de opwarming van de aarde onomkeerbaar noemt.

Het rapport van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) concludeert dat de mensheid ontegenzeggelijk verantwoordelijkheid draagt voor het opwarmen van de aarde. De opstellers voorspellen dat de aarde in de loop van deze eeuw zal opwarmen met meer dan twee graden. Dat wordt gezien als een cruciale grens.
Het rapport geeft aan dat het doel om de temperatuur op aarde niet verder te laten stijgen dan anderhalve graad al in 2030 niet meer haalbaar is. Dat is tien jaar eerder dan het panel zelf eerder had ingeschat.
De klimaatdeskundigen stellen dat het afgelopen decennium waarschijnlijk de warmste periode was in de afgelopen 125.000 jaar. Door een combinatie van uitstoot en ontbossing zit de hoeveelheid koolstofdioxide in de atmosfeer op een niveau dat ongeveer twee miljoen jaar niet is gezien.

De onderzoekers van hetIPCC schetsen in hun rapport vijf mogelijke scenario's voor het klimaat op aarde. In het meest optimistische scenario warmt de aarde anderhalve graad op, in het doemscenario is dit over tachtig jaar 5,7 graden.

Badkuip

Volgens Aimée Slangen van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ), hoofdauteur van het thema zeespiegelstijging in het rapport,  is Nederland een soort "leeggepompte badkuip", met aan de randen steeds hoger staand water. "Hoe dichter het water bij de rand komt, hoe groter de kans op overstromingen als het stormt."

De getallen uit het IPCC-rapport verschillen niet heel veel met het vorige rapport uit 2013, aldus Slangen. Wel is het nieuwe rapport preciezer. "Zo kunnen we nu concreet maken wat de verwachte bijdrage van het smelten van Antarctica is voor verschillende broeikasgas-scenario's, terwijl dit in het vorige rapport nog niet kon."
Door zeespiegelstijging gaan we volgens het NIOZ in Nederland veel vaker hoog water meemaken, namelijk iedere twee tot tien jaar. Het IPCC-rapport laat volgens het NIOZ zien dat de mate van de zeespiegelstijging sterk wordt bepaald door de hoeveelheid broeikasgassen die we vanaf nu uitstoten.

Klimaattop

Het IPCC doet zelf geen onderzoek, maar vat om de paar jaar samen hoe experts uit tientallen landen aankijken tegen de stand van zaken rond klimaatverandering. Aan de presentatie van het rapport ging wekenlange berichtgeving vooraf over zware overstromingen, hittegolven en enorme natuurbranden, ook in delen van Europa.
In november wordt opnieuw een grote internationale klimaattop gehouden in Glasgow, de 'COP26'. Die bijeenkomst wordt gezien als de belangrijkste klimaattop sinds de klimaatconferentie van Parijs in 2015. Toen spraken landen af zich te zullen inspannen om de opwarming van de aarde te beperken, bij voorkeur tot anderhalve graad en maximaal twee graden.

Reacties

Het IPCC-rapport moet de doodsklap zijn voor kolen, olie en gas, aldus de eerste reactie van VN-chef António Guterres. Het klimaatrapport geeft volgens Guterres aan dat de fossiele brandstoffen de aarde verwoesten en het rapport geeft de mensheid de waarschuwing "code rood".

Een nieuw kabinet moet in het regeerakkoord besluiten om het klimaatdoel voor Nederland op te hogen, in lijn met de opwarming van de aarde, zegt Greenpeace in reactie op het rapport. Volgens de milieuorganisatie is het nieuwe rapport "kristalhelder" en een duidelijke waarschuwing wat ons te wachten staat, als we niet snel ingrijpen. Volgens Greenpeace maakt "het wereldwijde politieke onvermogen" om de uitstoot van fossiele brandstoffen naar beneden te brengen nu al slachtoffers.

Milieudefensie laat in een reactie weten dat Nederland veel meer kan doen om klimaatverandering te stoppen. "Nederland is een klein land, maar niet als het gaat om klimaatverandering. We zijn een wereldspeler in olie, steenkool, bio-industrie, kapitaal en nog veel meer. Maar ons klimaatbeleid gaat nu alleen over wat er binnen Nederland uit de schoorstenen en uitlaatpijpen komt", aldus de milieuclub.

Natuur & Milieu roept bestuurders en politici op om "vergaande stappen" te nemen om ons land en de wereld te behoeden voor "niet te overziene klimaatschade." Effectief klimaatbeleid moet volgens de organisatie de hoogste prioriteit zijn. Het CO2-reductiedoel voor 2030 moet worden verhoogd naar minimaal 55 procent. Nu is dit 49 procent. Ook wil de organisatie dat Lelystad Airport definitief geschrapt wordt en dat kolencentrales worden gesloten. Ook zou het aanbod duurzame energie omhoog moeten.

Premier Rutte noemt in een eerste reactie het klimaatrapport van het IPCC "zeer zorgelijk" en belangrijk voor het huidige en een volgend kabinet.