Nieuws 24 november 2021

Green paper 'Moraal versus Wet' moet gedachten 'helpen scherpen'

De NBA heeft een green paper uitgebracht over morele dilemma's van accountants bij hun dagelijkse praktijkuitoefening. Reageren op de inhoud kan tot eind december.

Accountants worden bij de uitoefening van hun beroep regelmatig geconfronteerd met morele dilemma's. Wat doe je als controlerend accountant, in een situatie dat een cliënt weliswaar conform wet- en regelgeving handelt, maar dat mogelijk op gespannen voet staat met de maatschappelijke moraal? Wat zijn de verwachtingen van stakeholders hierover en hoe moet de accountant hier mee omgaan, met het oog op zijn of haar publieke rol?

Niet altijd zwartwit

De publicatie, opgesteld door de Subcommissie Ethiek van het Adviescollege voor Beroepsreglementering (ACB), dient als aanzet tot een debat met stakeholders over morele dilemma's. “Het is een discussiestuk met een uitnodiging om te reageren op het document zelf én op de aan het eind van elk hoofdstuk gestelde vragen”, aldus Jeroen Spiekker, lid van de Subcommissie Ethiek en directeur bureau vaktechniek accountants bij Baker Tilly. De paper moet helpen "de gedachten te scherpen".

Spiekker benadrukt dat de accountant er is voor het maatschappelijk verkeer en dat ethische vraagstukken de afgelopen jaren steeds groter geworden zijn. "Daar worstelt de accountant wel mee: vraagstukken uit het maatschappelijk verkeer matchen met wat de wetgever eist." Zaken zijn niet altijd zwartwit, maar het tempo waarin de moraal wijzigt is de laatste jaren wel hoger geworden, meent hij.

Green paper

Voor de green paper 'Moraal versus Wet' is gesproken met een aantal stakeholders, over hun visie op morele dilemma’s waarmee controlerend accountants geconfronteerd worden. Naast een theoretische achtergrond en voorbeelden van zulke dilemma's wordt ingegaan op reacties van stakeholders en hun verwachtingen over hoe de accountant met deze dilemma's om zou moeten gaan. Ook worden suggesties gedaan voor controlerend accountants, over het omgaan met morele dilemma's.

Volgens Spiekker was de aanleiding voor de green paper aanvankelijk vooral wat er fiscaal wel of niet ethisch verantwoord is, maar is het thema door de coronacrisis "onbedoeld" nog actueler geworden. Accountants worden bij de ondersteuning van ondernemers die gebruik willen maken van steunmaatregelen geconfronteerd met nieuwe dilemma’s. Daarbij gaat het zeker niet altijd om fraude, maar mogelijk wel om "optimaal gebruikmaken van regels", aldus Spiekker.

Vervolg

De reacties moeten dienen als input voor een white paper als vervolgpublicatie, waarin conclusies worden getrokken en concrete aanbevelingen worden gedaan aan het accountantsberoep. Uiteindelijk kan dat leiden tot een handreiking of andere vorm van concrete guidance, verwacht Spiekker.

De Subcommissie Ethiek nodigt leden en stakeholders uit om te reageren op de inhoud van de green paper. Ook adviezen hoe om te gaan met dilemma's zijn welkom. Reageren kan tot 31 december 2021 via consultaties@nba.nl. Ook kan worden gereageerd via Questback; de link daarvoor is ook in de paper opgenomen.

• Green paper 'Moraal versus Wet; Over morele dilemma's van controlerend accountants bij hun dagelijkse praktijkuitoefening'