Nieuws 28 oktober 2021

Stopzetten notarispraktijk Pels Rijcken lijkt vooral symbolische stap

Advocaten- en notarissenkantoor Pels Rijcken stopt met de notariële dienstverlening en gaat verder als advocatenkantoor. Het lijkt vooral een symbolische stap van het kantoor van de landsadvocaat.

Pels Rijcken neemt het besluit naar aanleiding van de grote fraude die vorig najaar naar buiten kwam. Voormalig bestuursvoorzitter Frank Oranje bleek gedurende zeker achttien jaar voor miljoenen te hebben gefraudeerd, zonder dat er intern iemand aan de bel trok. Toen de fraude uiteindelijk aan het licht kwam, maakte Oranje in het najaar van 2020 een eind aan zijn leven.

De nasleep van de fraude heeft "diepe sporen getrokken" bij het kantoor, aldus bestuursvoorzitter Sandra van Heukelom-Verhage. Pels Rijcken is "met de neus op de feiten gedrukt dat er ingrijpende maatregelen nodig waren". Volgens Van Heukelom-Verhage richtte Pels Rijcken zich te weinig op risicobeperking en het voldoen aan wettelijke verplichtingen en te veel op de dienstverlening. "We gebruiken deze crisis uitdrukkelijk om er beter uit te komen."

Naast het stopzetten van het notariaat komt er een aparte afdeling risk & compliance en krijgt het kantoor een raad van commissarissen, waarin alleen mensen van buiten zitting nemen.

Symbolisch

Demissionair minister van Justitie Ferd Grapperhaus vroeg naar aanleiding van de kwestie rond Oranje advies aan de hoogleraren Bob Hoogenboom (Nyenrode) en Tom Ottervanger (Universiteit Leiden). Een van hun aanbevelingen was dat onderzocht moest worden of de notariële werkzaamheden losgekoppeld konden worden van de advocatentak.

Pels Rijcken besloot dat onderzoek niet af te wachten en koos er zelf voor de notarispraktijk stop te zetten; dertien notariële medewerkers zijn geïnformeerd over het besluit. Grapperhaus neemt naar eigen zeggen "met belangstelling kennis” van het besluit van het kantoor.

De notarispraktijk heeft een relatief bescheiden aandeel in de omzet van Pels Rijcken: 4,3 miljoen euro, op een totaalomzet van 54,6 miljoen euro, aldus het jaarverslag 2019 van het kantoor. “Gemeten naar omzet lijkt de opheffing van het notariaat op het eerste oog vooral symbolisch”, stelt het FD in een analyse. 

BFT-onderzoek

De onderzoeken van toezichthouder Bureau Financieel Toezicht en het strafrechtelijk onderzoek gaan gewoon door. De uitkomsten van het BFT-onderzoek zouden op korte termijn kunnen verschijnen. De kosten van de fraude, naar schatting zeker zestien miljoen euro, worden door Pels Rijcken in de jaarrekening over 2020 verwerkt.

Een vraag bij de lopende onderzoeken is ook of de accountant van Pels Rijcken “door de notaris om de tuin is geleid, of dat deze zich om de tuin heeft laten leiden”, schreef hoogleraar Marcel Pheijffer eerder in een column. “Ook ten aanzien van deze vraag moet de onderste steen nog boven komen.”

Hoogenboom kan tegenover het FD niet zeggen of de maatregelen genoeg zijn om Pels Rijcken door te laten gaan als landsadvocaat. “Ik kan daar in dit stadium geen antwoord op geven, ook niet als wetenschapper.” De Tweede Kamer houdt volgende week een debat over de rol van de landsadvocaat.

Bron: ANP/FD/Accountant

NRC: 'Het levenslange dubbelspel van top-notaris Frank Oranje'