Nieuws 26 oktober 2021

Busy Season Talks: Worstelen tussen wet en wat de maatschappij vraagt

Het accountantsberoep is vaak een beetje laat met leiderschap en ondernemerschap, daarom overkomt het beroep van alles rondom regelgeving. Zoals nu weer met het moeten instellen van een raad van commissarissen.

Dat stelde Endymion Struijs, tijdens de 25ste editie van de Busy Season Talks op 19 oktober, waarin ethiek centraal stond. Struijs heeft sinds een aantal jaren een eigen kantoor in hartje Amsterdam, maar werkte eerder op de Zuidas. Hij ervaart nu meer aansluiting met de samenleving, iets wat de grote kantoren onbedoeld misschien wat zijn kwijtgeraakt. Het beroep wordt in zijn optiek vooral door een paar hele grote namen gedragen, "en daar zit inherent minder souplesse in".

Struijs reageerde op het recente onderzoek van de AFM naar het functioneren van rvc's bij de zes oob-accountantsorganisaties, een onderwerp dat ook raakvlakken met ethiek heeft. "Wat zegt het dat we een andere partij nodig hebben om ons kritisch te volgen?" Volgens Margreeth Kloppenburg kan het beroep het verwijt krijgen "dat je alleen maar door hoepels van anderen springt, in plaats van zelf initiatieven te nemen".

Worsteling

Als accountant moet je meer in contact staan met rest van de samenleving, vond ook 'huisfilosofe' Charlie Groen. Ethiek houdt zich bezig met grote vragen, zoals 'wat is goed?' en over elkaar kunnen vertrouwen in het uitvoeren van specifieke taken. Volgens Arnout van Kempen worstelen accountants met het verschil tussen regels toepassen en ethisch handelen. "Praten we vanuit beroepseer, of vinken we een stel regels af?" Het appèl op de beroepseer maakt dat mensen dingen doen naar eer en geweten, vond ook Kloppenburg,  "maar voorbeelden wijzen er soms op dat iemand niet heeft zitten opletten".

De nieuwe faculty Ethiek, Cultuur & Gedrag van de NBA moet technieken leveren aan de sector “om met souplesse het vak uit te oefenen”, aldus Struijs. Hij vond een eerdere oproep van de voorzitter van de Accountantskamer om als accountant geen coffeeshops te bedienen “ongehoord”. Ook Van Kempen zag steeds meer spanning tussen wat de wet eist en ‘maatschappelijk onbetamelijk gedrag’. Eerder schreef Accountant.nl over hoe sekswerkers overal tussen wal en schip vallen. "Daar is de sector kennelijk vies van, want we helpen ze niet; daar vind ik iets van." 

Retorica

Volgens Kloppenburg hebben accountants een "heilig ontzag voor wet en regelgeving", maar moet moet je dat ook kunnen relativeren en bedenken wat je rol als accountant is. Retorica is daarbij soms ook van belang. Struijs zag dat ook, want al zijn accountants "ongeveer de best opgeleide beroepsgroep van Nederland", ze moeten wel kunnen uitleggen hoe ze bepaalde afwegingen maken.

Accountants hebben moeite om hun raison d'être weer te geven, stelde Van Kempen. Maar uiteindelijk moet het neerkomen op de wereld beter willen maken, empathie ontwikkelen. "Het gaat om de wereld achter de cijfers, je moet je niet alleen opsluiten achter twee schermen met spreadsheets. Als je die raison d’être niet onderkent, moet je je afvragen of je dit beroep wilt uitoefenen."

Editie 26 oktober: toezichthouders en commissarissen

Wat verwachten toezichthouders en commissarissen van externe accountants? Die vraag staat centraal bij editie 26 van de Busy Season Talks op 26 oktober. Carrie van der Kroon, René Hooft Graafland en Antje Kuilboer-Noorman gaan daarover in gesprek met hosts Hakan Koçak en Maxime Asjes. Aanvang op Clubhouse is weer om 20.00 uur.

• Visuele weergave door 'tekenend accountant' Ferry Timp