Nieuws 22 januari 2021

Big four: 'Advocaten zijn niet interessant voor accountancy'

Het zijn de adviestakken van de big four die geïnteresseerd zijn in het inhuren van advocaten, niet de accountants. Er blijft een strikte scheiding bestaan tussen de accountantsdiensten en eventuele juridische adviesdiensten. "Zorgvuldigheid en onafhankelijkheid zijn volledig geborgd."

Dat zeggen de vier grote accountantsorganisaties, in reactie op berichtgeving in het FD over de toenadering tussen accountantskantoren en de advocatuur, naar aanleiding van mogelijke veranderingen in regelgeving die het mogelijk zouden maken voor accountants- en advieskantoren om advocaten in dienst te nemen. In een column in dezelfde krant haalde Marcel Pheijffer de term 'advocountants' van stal, die in 2003 ontstond. Ook rond de eeuwwisseling was er sprake van toenadering tussen accountants en advocaten, maar strengere regelgeving voor accountants zat dat in de weg.

De strekking van Pheijffer’s betoog is dat het geen goed idee is om accountants en advocaten onder één dak te hebben. In onderzoeksrapporten uit diverse landen, waaronder Nederland, "wordt gewezen op de perverse en verkeerde prikkels die kunnen uitgaan van de samenloop tussen accountants- en adviesdiensten". Ook moeten accountants de onpartijdigheid, objectiviteit en onafhankelijkheid "hoog in het vaandel" hebben staan, terwijl advocaten het cliëntbelang voorop stellen, aldus Pheijffer. "Bovendien doet het afbreuk aan het beeld dat accountantsorganisaties en de beroepsorganisatie de laatste tijd schetsen: wij zijn sensitief voor de roep om verandering binnen de sector en zetten ons beste beentje voor."

Geen toenadering

EY en Deloitte zeggen desgevraagd dat er geen sprake is van toenadering tussen accountants en advocaten. "Vooropgesteld, het zijn de adviestakken van de grote kantoren – niet de accountants – die in het belang van hun klanten meerwaarde zien in samenwerking met eigen advocaten. Voor EY Nederland specifiek gaat het om belangstelling vanuit de bestaande juridische tak – gebundeld in HVG Law – dat al twintig jaar een strategische samenwerking heeft met EY Tax", aldus EY.

Er is volgens EY dan ook geen enkel spanningsveld met audit-onafhankelijkheid. "De infrastructuur van de grote kantoren in het algemeen en EY in het bijzonder is er juist op ingericht om onafhankelijkheid van alle professies te borgen. In Nederland bestaat er al een verbod op advies bij oob-controleklanten zoals beursgenoteerde ondernemingen, banken, verzekeraars etc. Ook de advisering van niet-oob-controleklanten is beperkt door strenge onafhankelijkheidregels."

Stijgende vraag

Deloitte legt uit dat de vraag naar juridische dienstverlening "heel snel verandert", onder invloed van digitalisering, innovatie en globalisering. De organisatie ziet dan ook een stijgende vraag van cliënten naar "geïntegreerde juridische dienstverlening, inclusief een toename in de vraag naar de mogelijkheid om zich te beroepen op het verschoningsrecht en de mogelijkheid tot procederen. Dat recht is nu exclusief voorbehouden aan de advocatuur", aldus Deloitte. "Klanten vragen om een volledig geïntegreerde dienstverlening met digitale oplossingen. Met de mogelijkheid om ook advocaten in dienst te nemen, kunnen we voldoen aan de vraag."

Deloitte stelt "alleen een beperkt aantal advocaten" in dienst te willen nemen bij Deloitte Legal voor deze specifieke vragen en benadrukt net als EY dat de strikte scheiding met de auditpraktijk behouden blijft. "Het eventueel uitbreiden van onze legal diensten met het in dienst nemen van een beperkt aantal advocaten leidt niet tot een verandering in deze scheiding. Vanzelfsprekend zal onafhankelijkheid en toezicht volledig geborgd worden en er zal op geen enkele wijze afbreuk worden gedaan aan de onafhankelijkheid en de kwaliteit van onze auditdiensten. Datzelfde geldt ook voor het toezicht dat vanuit de Nederlands Orde van Advocaten op de kernwaarden van de advocatuur plaatsvindt."

KPMG Meijburg ziet ook geen problemen en laat weten dat er een "natuurlijke overlap" is tussen fiscale en juridische dienstverlening. "Samenwerking tussen fiscalisten en advocaten is daarbij al heel lang gebruikelijk. Naast nieuwe terreinen van fiscale dienstverlening, bijvoorbeeld op het gebied van compliance en digitale transformatie, investeren we ook in aanpalende legal services. Zorgvuldigheid en onafhankelijkheid zijn daarbij volledig geborgd. Audit en advies zijn bij KPMG nu al volstrekt gescheiden van fiscaliteit en juridische dienstverlening."

Niet achterblijven

PwC laat weten al langer de mogelijkheden en voordelen van geïntegreerde dienstverlening te zien en dat die behoefte alleen maar groter wordt. Dat heeft geleid tot groei van de legal-praktijk. Maar het kantoor ziet momenteel geen noodzaak om advocaten in dienst te nemen. "Klanten zijn er zeker bij geholpen als meer zaken bij één partij geregeld kunnen worden. Bij PwC Legal werken ruim zestig juristen in de internationale commerciële dienstverlening, in nauwe samenwerking met accountancy, fiscaliteit en advisory. Om dat succesvol en op hoog niveau te doen is het in onze optiek echter niet per se nodig om advocaat te zijn. Onze juridisch experts zijn daartoe uitstekend in staat."

PwC denkt wel dat de versoepeling van beroepsregels voor advocaten de markt opener en toegankelijker maakt en zal "bijdragen aan het wegnemen van het in sommige opzichten kunstmatige onderscheid. Dat juichen we toe, anders is het bijna niet te doen om al deze disciplines onder één dak te houden".

EY is het daarmee eens: "In de ons omringende landen is al langer sprake van liberaliserende markten voor juridische dienstverlening. Nederland kan vanuit dit oogpunt niet achterblijven."

• FD: 'Big four-kantoren staan klaar om advocatenmarkt te bestormen'
• 'Pheijffer: 'Advocountants' verkeerd signaal'