Algemene Rekenkamer pleit na peer review voor modernisering financial audit
De rekenkamers van Zweden, het Verenigd Koninkrijk en Canada hebben op uitnodiging van de Algemene Rekenkamer de onderwerpselectie, kwaliteit van onderzoeksmethoden en publicaties getoetst. Zij doen aanbevelingen voor verbeteringen.
De internationale reviewers bevelen meer financiële controlewerkzaamheden en risicoanalyses door de Algemene Rekenkamer aan, gezien haar onafhankelijke positie. Tegelijk loven de reviewers de kwaliteit van de onderzoekers en data-analyses, de onpartijdige toonzetting en het gebruik van grafische illustraties in Rekenkamerrapporten. Ook de innovatieve onderzoeksmethoden worden positief beoordeeld.
Dilemma
De Rekenkamer heeft de exclusieve wettelijke taak het parlement onder meer een oordeel te geven over de jaarverslagen van ministers en de rijksrekening voor de verlening van decharge. De aanbeveling levert een dilemma op dat aandacht vraagt van het parlement, aldus de Rekenkamer. Het controlebestel zou er minder doelmatig door worden en het zou tot een substantiële verschuiving in de werkzaamheden van de Algemene Rekenkamer leiden. Dan blijft minder capaciteit over voor onderzoeken naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van het rijksbeleid.
In een brief aan de Tweede Kamer stelt de Algemene Rekenkamer een modernere inrichting voor van de financiële controle (financial audit). Dat betekent dat waar de ADR op controleert meer onderhevig wordt aan sturing van de Rekenkamer, volgens de Grondwet de externe controleur van het Rijk. Daarnaast gaat de Algemene Rekenkamer meer risicoanalyses en controlewerkzaamheden uitvoeren om de onafhankelijke oordeelsvorming te onderbouwen. Vanwege de aanbeveling de onafhankelijke positie van de Rekenkamer in de financiële controle te verankeren, is ook aanpassing van wet- en regelgeving nodig.
Het college van de Algemene Rekenkamer heeft besloten de aanbevelingen waar mogelijk snel om te zetten in werkafspraken. "We zijn blij met de hoofdconclusie dat bij de Algemene Rekenkamer - mede dankzij een breed mandaat, zeer bekwame medewerkers, een goed functionerende organisatie en een cultuur van innovatie - de basiselementen aanwezig zijn voor audits van hoge kwaliteit. Het rapport biedt ons waardevolle observaties en bevindingen, die ons helpen ons werk te verbeteren."
Toetsing
De drie buitenlandse rekenkamers hebben tussen oktober 2019 en najaar 2020 de werkwijzen en producten van de Algemene Rekenkamer getoetst aan internationale maatstaven. De focus heeft gelegen op hoe de selectie van onderzoeksobjecten tot stand komt en wat de kwaliteit is van de financiële controle en de doelmatigheids- en doeltreffendheidsonderzoeken. De reviewers hebben interne documenten bestudeerd, tientallen betrokkenen van binnen en buiten de Rekenkamer gesproken en negen door hen geselecteerde onderzoeksrapporten beoordeeld.
Het reviewrapport is op 25 januari 2021 door de Algemene Rekenkamer publiek gemaakt.