Nieuws 21 september 2020

Pheijffer: 'Accountants moeten regels naleven'

Accountants beweren zelf dat hun doelstelling is dat zij een redelijke mate van zekerheid kunnen bieden dat financiële overzichten vrij zijn van fraude. Dan mogen ze daar ook op worden afgerekend.

Dat zegt hoogleraar accountancy Marcel Pheijffer in een column in het Financieele Dagblad. Pheijffer haakt daarmee in op het algemeen overleg over het accountantsdossier dat op maandag 28 september plaatsvindt. Hij merkt op dat er voor het controleren van de NOW-regeling een gedetailleerd protocol is opgesteld waarin per (fraude)risico exact is uitgeschreven hoe dat kan worden aangepakt. "Zeer gedetailleerd, in een tabel van maar liefst 33 pagina’s lang. Vreemd genoeg hebben de NBA en haar achterban tot op heden echter verzuimd dergelijke gedetailleerde beschrijvingen van verplichte werkzaamheden op te stellen voor andere aandachtsgebieden waarbij misbruik en fraude op de loer liggen."

Pheijffer vindt dat die beschrijvingen ontbreken voor maatschappelijk relevante onderwerpen als corruptie en betalingen aan tussenpersonen in het buitenland, belastingfraude, creatief boekhouden met schattingsposten zoals goodwill, transacties met verbonden partijen en witwassen en (dis)continuïteit. Hij pleit echter niet voor meer wet- en regelgeving. "Deze wetten en regels zijn in de praktijk echter niet dusdanig toegepast, dat accountants een heldenrol hebben vervuld in de belangrijkste fraudezaken en deconfitures van de afgelopen decennia. Dat is zowel in eigen land als internationaal het geval."

Doelstelling

Volgens Pheijffer moet de politiek bij het treffen van nieuwe maatregelen de doelstelling van de accountantscontrole voor ogen houden, namelijk het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid dat financiële overzichten vrij zijn van een afwijking van materieel belang die het gevolg is van fraude of van fouten. "Zolang accountants zelf beweren dat dit hun doelstelling is en zij fraude zelfs als eerste noemen, mogen ze daar ook op worden afgerekend. Temeer daar ze zelf aangeven dat een redelijke mate van zekerheid, een hoog niveau van zekerheid betreft. Ten tweede worden de meeste jaarrekeningen op basis van de continuïteitsveronderstelling opgemaakt. Deze dient de accountant dan wel adequaat te toetsen."

Accountants moeten er volgens Pheijffer voor zorgen dat zij laten zien dat zij de bestaande regelgeving kunnen én willen naleven. "De toezichthouder Autoriteit Financiële Markten (AFM) dient door de politiek in staat te worden gesteld om met voldoende mensen en middelen de naleving door accountants en accountantsorganisaties - zowel structureel als na incidenten - te toetsen. Dat lijkt me, ook voor minister Hoekstra, dan ook het belangrijkste thema tijdens het algemeen overleg."

• Column Marcel Pheijffer: 'Accountants hebben wetten en regels genoeg, maar moeten ze wel naleven' (FD)