Nieuws 29 april 2020

Coronacrisis biedt meer witwaskansen

Zeven van de tien deelnemers aan het IFFC-webinar 'Nederland Moneyland' denken dat de coronacrisis meer gelegenheid biedt om geld wit te wassen. Om witwassen te voorkomen en bestrijden, moeten publieke en private partijen 'radicaal samenwerken'.

Lex van Almelo

De crisis is "een blessing in disguise voor de fraudebestrijding", zei hoogleraar criminologie Hans Nelen tijdens het door vijfhonderd deelnemers gevolgde webinar, dat het Institute for Financial Crime (IFFC) op 23 april organiseerde.

De zegen van de crisis is dat ook veel crimineel vermogen verdampt en misstanden eerder aan het licht komen. Zo werd Bernard Madoff na twaalf jaar 'ponzi-en' ontmaskerd tijdens de financiële crisis. Verder neemt de maatschappelijke verontwaardiging over misstanden toe, omdat er offers worden gevraagd van burgers. Dat maakt de geesten rijp voor forser ingrijpen.

De keerzijde van de crisis is volgens Nelen dat de behoefte aan investeringen zo groot is dat er minder scherp wordt gekeken naar de herkomst van geld. Ook kunnen poortwachters - accountants, notarissen, advocaten en andere zakelijke dienstverleners - eerder bezwijken onder de druk omzet te moeten maken en daarom minder kritisch kijken naar klanten. Verder is het de vraag of veelbelovende publiek-private samenwerkingsinitiatieven nog voldoende steun krijgen.

Platform

De verwachting is dat de crisis witwassers in de kaart speelt. Zeventig procent van de deelnemers vond dat witwassers meer gelegenheid krijgen; acht procent denkt dat ze juist minder kans krijgen en zestien procent weet het niet.  

Om het verhullen van zwart en crimineel geld in het grenzeloze Moneyland tegen te gaan, is 'radicaal samenwerken' nodig, zo blijkt uit IFFC Trendwatch-onderzoek, dat Andrea Wiegman presenteerde. De geïnterviewde experts en ervaringsdeskundigen vinden dat de disproportionele financiële sector in Nederland vraagt om een disproportionele aanpak, met een beter instrumentarium.

De betrokken publieke en private partijen moeten goed samenwerken en meer kijken naar wat wél mag en kan. Om samenwerking en unlimited partnerships te stimuleren, heeft het IFFC een open platform opgericht waar iedere geïnteresseerde kennis kan delen. De website van 4FinancialSafety is nog in aanbouw, maar heeft al wel een aanmeldlink.

Mondkapjes

Op het webinar presenteerde de Serious Crime Task Force zich als een bijzondere vorm van publiek-private samenwerking. "Als dit lukt, is het mondiaal uniek", zei politiechef Jeroen Poelert. In de taskforce werken de vier grootbanken samen met de politie, FIOD, FIU-Nederland en het Openbaar Ministerie.

De deelnemers informeren elkaar over nieuwe opvallende ontwikkelingen. Daardoor kunnen de banken bijvoorbeeld gerichter transacties monitoren. Zo is de fraude met mondkapjes mede aan het licht gekomen op basis van signalen van banken, zei Adriaan van Dorp, IFFC-voorzitter en directeur Security & Intelligence Management bij ABN Amro.