'Dubbele pet fiscaal wetenschapper leidt tot belangenconflict'
Veel hoogleraren die belastingrecht doceren aan een universiteit en op hetzelfde vlak ook nog een commerciële baan hebben, lijken niet onafhankelijk. "Het lijkt er sterk op dat de combinatie van verschillende petten de onafhankelijke wetenschapsbeoefening kan belemmeren", waarschuwt hoogleraar Jan Vleggeert in zijn oratie aan de Universiteit Leiden.
Hierdoor blijven belastingontwijking en andere heikele thema’s volgens hem onderbelicht. Lang niet alle wetenschappers werken enkel en alleen aan de universiteit. Zo is het voor juristen vrij gebruikelijk om naast hun academische loopbaan ook nog ander werk te doen, bijvoorbeeld bij een belastingadvieskantoor of bij de fiscus. "Maar die dubbele petten kunnen tot belangenconflicten leiden", stelt de fiscalist.
Vleggeert ziet het om zich heen gebeuren in zijn eigen vakgebied. "Hoogleraren met een commercieel belang nemen vaak een standpunt in dat in overeenstemming is met het klantbelang. Een voorbeeld: in de discussie over de afschaffing van de dividendbelasting, toonden vooral hoogleraren met een commercieel belang zich een warm voorstander van afschaffing." Enkele hoogleraren zonder zo'n commercieel belang keerden zich daarentegen fel tegen het voorstel.
Hoogleraren accountancy
Ook in de accountancy speelt deze kwestie, wat in het voorjaar van 2017 leidde tot Kamervragen en debat op Accountant.nl. Destijds kaartte Kamerlid Henk Nijboer aan dat een aanzienlijk deel van de Nederlandse hoogleraren in dienst is van accountancykantoren, waarop hoogleraar Forensische Accountancy Marcel Pheijffer reageerde met een serie blogs op Accountant.nl, wat wederom tot Kamervragen en media-aandacht voor de kwestie leidde.
Eind mei concludeerde minister Dijsselbloem (Financiën) dat de huidige borging van onafhankelijkheid van accountancyhoogleraren voldoende is. De combinatie van gedragsregels van de universiteiten zelf, evenals de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA), zorgen er volgens de minister voor dat "hoogleraren voldoende kritisch en onafhankelijk zouden moeten kunnen opereren en dat kan worden opgetreden tegen eventuele misstanden." Ook de Commissie Toekomst Accountancysector (CTA) en de Monitoring Commissie Accountancy (MCA) hameren op meer onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek in de accountancy.
- Columns Marcel Pheijffer over onafhankelijkheid hoogleraren accountancy: deel 1, deel 2, deel 3
- Reactie hoogleraren accountancy op columns Marcel Pheijffer
- Beantwoording Kamervragen minister Dijsselbloem
Bron: ANP/Accountant.nl
Gerelateerd
Hoogleraren pleiten voor zorgplicht voor ondernemingen
Grote bedrijven moeten worden verplicht zorg te dragen voor het algemeen belang. Dat stellen drie hoogleraren in een opiniebijdrage in NRC.
FTM: UvA beloofde EY voordelen in ruil voor sponsordeal
De vakgroep belastingrecht van de Universiteit van Amsterdam beloofde aan meerdere bedrijven voordeeltjes in ruil voor sponsoring van een onderzoeksproject. Zo zou...
VU onderzoekt onafhankelijkheid studie fiscaal recht
De Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam onderzoekt de onafhankelijkheid van specialisaties binnen de masterstudie fiscaal recht. De universiteit reageert daarmee...
FTM: Big four beïnvloeden inhoud studie fiscaal recht
Zes grote Zuidas-kantoren, waaronder de big four, oefenen samen met de Belastingdienst al jarenlang invloed uit op de inhoud van een afstudeerrichting fiscaal recht...
FTM: EY financierde leerstoelen en leverde promovendi voor Erasmus Universiteit
De belastingadviespraktijk van EY financierde twee leerstoelen bij de vakgroep fiscaal recht van de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Ook stelde EY twee werknemers...