Nieuws 29 mei 2019

Rechter: stikstofbeleid in strijd met EU-wet

Het Nederlandse stikstofbeleid is in strijd met Europese natuurwetgeving, oordeelt de Raad van State. De uitspraak kan ingrijpende gevolgen hebben voor de veehouderij en bouwprojecten in de buurt van natuurgebieden.

Vergunningen voor veehouderijen, wegen en bedrijventerreinen mogen vanaf nu niet meer worden afgegeven op basis van de huidige stikstofregels. Te hoge concentraties stikstof zijn schadelijk voor de natuur en de gezondheid. Door een overdaad aan stikstof gaan bepaalde plantensoorten sneller groeien, maar komen andere juist in de verdrukking.

Milieudefensie noemt de uitspraak "goed nieuws voor de natuur, het klimaat en onze gezondheid". De organisatie roept de overheid op "niet weer nieuwe trucs te bedenken om Europese regels te omzeilen".

Voor een tiental veehouderijen betekent de uitspraak dat hun natuurvergunning direct ongeldig is. Er volgen nog veel meer rechtszaken waarin het zogeheten Programma Aanpak Stikstof (PAS) een rol speelt: alleen al bij de Raad van State nog zo’n 180. Vergunningen die al definitief zijn en niet meer bij de rechter aangevochten kunnen worden, blijven wel geldig.

Op basis van het PAS gaven overheden toestemming voor allerlei activiteiten waarbij stikstof wordt uitgestoten. Bijvoorbeeld de aanleg van een weg of de bouw van een veehouderij. Het uitgangspunt was dat een vergunning wordt verleend als er maatregelen worden genomen om de schade die stikstof aan de natuur veroorzaakt in te perken. Het probleem met die aanpak is dat vooraf helemaal niet vaststaat dat de maatregelen werken.

Natuurorganisaties tevreden

De uitspraak in de zaak, die was aangespannen door diverse natuurorganisaties, komt niet als een grote verrassing. De Raad van State had het Europees Hof van Justitie om een oordeel gevraagd over het stikstofbeleid en ook dat viel eind vorig jaar negatief uit.

Greenpeace noemt de uitspraak 'baanbrekend'. Volgens de organisatie is een "serieuze verduurzaming van de landbouw" door de uitspraak onvermijdelijk. Greenpeace interpreteert de uitspraak van de hoogste bestuursrechter zo, dat de veestapel nu wel zal moeten krimpen. De veehouderij stoot in de vorm van ammoniak de meeste stikstof uit.

"Deze uitspraak heeft gevolgen voor een grote reeks vergunningen voor de bouw van nieuwe stallen. Hieronder valt ook de rechtszaak die Natuurmonumenten en de Brabantse Milieufederatie samen met omwonenden aanspanden tegen het besluit van de gemeente om de bouw van een vee-fabriek van 16 duizend varkens naast natuurgebied de Kampina toe te staan", aldus Greenpeace.

Ook voor het klimaat en de gezondheid van mensen is de uitspraak volgens de milieuorganisatie goed nieuws. Natuurmonumenten stelt in een reactie dat de daling van de hoeveelheid stikstof topprioriteit moet krijgen. "De stikstofuitstoot in ons land hoort tot de hoogste ter wereld. Deze overdaad aan stikstof is de grootste bedreiging voor de natuur in Nederland", aldus de organisatie.

Bron: ANP/Accountant