Joris Luyendijk: 'Gek dat jullie betaald worden door controleklant'
Joris Luyendijk vindt het vreemd dat accountants betaald worden door de klant die zij moeten controleren.
Dat was een van de uitspraken die journalist en antropoloog Luyendijk deed tijdens de Young Profs Arena op 22 mei, waar bijna vijftig Young Profs samen met voormalig Accountant.nl-hoofdredacteur Tom Nierop met hem in gesprek gingen. Luyendijk sprak over zijn ervaring in de bankenwereld en de overeenkomsten die er zijn met de accountancy.
Verdienmodel
Luyendijk merkt al vroeg in het gesprek op dat hij het gek vindt dat accountants betaald worden door de klant die zij ook controleren. Iemand uit de zaal vraagt hoe het dan anders zou moeten. Luyendijk: "Het verdienmodel moet veranderen: de partnerbeloning moet naar beneden en de politiek moet indien nodig ingrijpen." Een toehoorder vraagt daarop wat hij van het bonussysteem vindt. "Met een 'bonus' is niks mis, maar dan moet je ook de 'malus' hanteren. En dát is nu niet zo", antwoordt Luyendijk, om er vervolgens aan toe te voegen: "Het Koningslied maakt veel meer emoties los dan jullie financieringsmodel."
Een van de aanwezigen vraagt of ontkenning van problemen het grootste gevaar vormt voor de sector. Volgens Luyendijk wordt er inderdaad niet genoeg gesproken over de problemen in zowel de bankensector als in de accountancy en slaan stagiaires vaak steil achterover van hoe het er in het echte werkleven er aan toegaat. "Een deel loopt daar snel van weg en een deel doet een jaar later hetzelfde." Dat raakt een snaar in het publiek; diverse young profs vertellen dat ze van grote kantoren naar kleine kantoren zijn gegaan. Luyendijk: "Buiten het werk zijn de werknemers nette (soms zelfs religieuze) mensen. Op het werk veranderen ze zodra ze 'inloggen' in robots en doen ze soms dingen die ze normaal nooit zouden doen."
Patronen
Op de vraag waarom het zo moeilijk is om te veranderen, antwoordt Luyendijk dat het "zó moeilijk" is om los te komen van patronen. "De bankencrisis duurt bijvoorbeeld al ruim tien jaar. We vinden het nu 'normaal'. Men zegt, 'we zijn de crisis wel te boven', maar dat is niet waar! We betalen namelijk nog steeds de schulden. We graven nog steeds sneller dan dat we vallen en dat is al elf jaar bezig. De echte dreun moeten we nog krijgen."
Millennials
Kunnen millennials nog impact hebben in de toekomst, en lossen zij misschien de problemen op, vraagt een deelnemer. Luyendijk zegt zich grote zorgen te maken op het moment dat iemand iets in die richting tegen hem zegt. "Ik wil het nog wel eens bij een crisis zien hoe de 'latte-drinkende-hipster' dat gaat oplossen."