Nieuws 22 mei 2018

Twijfels over Europese aanpak btw-fraude

In Nederland wordt hevig getwijfeld aan de voorstellen die de Europese Commissie vorig jaar lanceerde om grensoverschrijdende btw-fraude aan te pakken. “De verandering van het systeem wordt een administratieve chaos en in vijf minuten tijd kun je zo tien alternatieven vinden om te frauderen,” zegt expert Redmar Wolf.

Lex van Almelo

Fiscaal jurist Wolf promoveerde in 2010 op de zogenoemde carrouselfraude met btw en is onder meer verbonden aan advocatenkantoor Baker & McKenzie en de Rijksuniversiteit Groningen. In het op 17 mei door het Institute for Financial Crime georganiseerde Fraudecafé zei hij dat bedrijven niet blij zijn met de wijzigingen die de Europese Commissie voorstelt, terwijl de staatssecretaris van Financiën zich onlangs in de Tweede Kamer evenmin erg enthousiast betoonde.

Lokaal tarief

In de EU wordt jaarlijks voor vijftig miljard euro gefraudeerd door bij grensoverschrijdende transacties geïnde btw niet af te dragen of btw terug te vragen die nooit betaald is. De Europese Commissie wil deze grensoverschrijdende btw-fraude terugdringen met 80 procent. Dat zou moeten gebeuren door grensoverschrijdende leveringen voortaan te belasten tegen het tarief van de lidstaat waar het product naartoe gaat. Nu is dat tarief nul procent.

De btw-fraudeur maakt nu flinke winst als hij goederen of diensten over de grens inkoopt tegen nul procent, vervolgens bij binnenlandse levering btw incasseert, maar die niet afdraagt. Die marge verdwijnt als er tegen lokaal tarief btw betaald moet worden bij grensoverschrijdende inkoop. Een Duitse leverancier laat dan bijvoorbeeld de Nederlandse inkoper 21 procent btw betalen, die de leverancier moet afdragen aan de Duitse fiscus. Later moet de Duitse fiscus de ontvangen btw doorgeven aan de Nederlandse Belastingdienst.

Als het al lukt om de schade van carrouselfraude op deze manier terug te brengen tot tien miljard euro per jaar dan betalen bonafide bedrijven daarvoor de prijs in de vorm van hogere administratieve lasten, vreest Wolf.

Blockchain

De vraag is hoe je carrouselfraude dan wel zou moeten tegengaan. Als ondernemer goed opletten en op jouw onderbuikgevoel afgaan bijvoorbeeld. Anders word je als ondernemer misschien zelf een schakel in de fraudeketen en krijg je de btw die jij hebt betaald niet meer terug, zei btw-fraudecoördinator Carla van Rijn van de FIOD (zie ook hier).

Van Rijn kwam in 2009 een carrouselfraude met CO2-emissierechten op het spoor. Een klant van Redmar Wolf snapte niet waarom een concurrent zoveel omzet kon maken, terwijl op papier alles in orde leek. Wolf meldde het fraudevermoeden bij Van Rijn, die vindt dat dit voorbeeld navolging verdient. Om ondernemers en dienstverleners te waarschuwen, wijst de Belastingdienst op zijn site ook op de kenmerken van carrouselfraude.

De hoop van de Belastingdienst is niet alleen gevestigd op de alertheid van ondernemers en zakelijke dienstverleners. ICT kan de opsporing efficiënter maken. En wie weet biedt het uitkomst als alle btw-transacties in de blockchain worden opgeslagen. De Belastingdienst/FIOD onderzoekt beide mogelijkheden.

Dividendbelasting

De vraag is of je de btw niet beter helemaal kunt afschaffen, net als de Verenigde Staten hebben gedaan. Het punt is dan dat je een andere bron van inkomsten moet vinden voor de schatkist. ‘Dividendbelasting’, grapte een medewerker van de Belastingdienst die het Fraudecafé bezocht.

Redmar Wolf ziet meer toekomst voor de destination based cash flow taxation, een belasting op financiële transacties die meteen ook de vennootschapsbelasting overbodig maakt.