Nieuws 08 februari 2018

Deloitte moet deel controledossier overleggen aan Vestia

De accountant van Deloitte, die Vestia's jaarrekening over 2009 goedkeurde, moet de delen uit het controledossier overleggen die samenhangen met de controle van de derivatenportefeuille en de leningen.

Lex van Almelo

Dat zegt de Rechtbank Rotterdam in een tussenvonnis. De rechtbank doet nog geen uitspraak over de aansprakelijkheid van Deloitte voor de schade van Vestia. Volgens de rechter moet eerst worden beslist of Vestia’s schade het gevolg is van de werkzaamheden van Deloitte enkele jaren eerder. Vestia mag daarover op 30 mei aanstaande haar stellingen aanvullen, waarop Deloitte mag reageren.

Ook de beslissing over het mogelijk doorschuiven van de eventuele aansprakelijkheid naar het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting, de Staat en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw komt pas later.

‘Geen getrouw beeld’

Twee jaar geleden waarschuwde het College van Beroep voor bedrijfsleven de controlerend accountant van Deloitte. Voordat hij een goedkeurende verklaring afgaf bij de jaarrekening 2009 van Vestia had hij onvoldoende onderzocht of kostprijshedge-accounting voor de derivaten was toegestaan.

Vestia meent dat die methode niet is toegestaan, omdat swaptions geen hedge-instrumenten zijn. De ontvangen premies werden echter verantwoord als winst en afgetrokken van de rentelasten voor de uitstaande leningen. De negatieve waarden van de derivaten werden niet verwerkt in de balans, zodat de jaarrekening geen getrouw beeld gaf van het vermogen en het resultaat.

Geen intern stuk

Vestia probeert de schade van de uitglijder te verhalen op Deloitte en/of de accountant. In die civiele procedure heeft de woningcorporatie het complete controledossier opgevraagd. Volgens de rechtbank heeft Vestia alleen een rechtmatig belang bij afgifte van het dossier, voor zover het gaat om onderwerpen waarover hier wordt geprocedeerd.

In NV COS 230 staat niet dat het controledossier slechts bedoeld is voor intern gebruik. Volgens de rechtbank staat daarin dat het een ervaren accountant, die niet eerder bij de controle betrokken was, voldoende inzicht moet geven in onder meer:

• de uitkomsten van de uitgevoerde controlewerkzaamheden;
• de verkregen controle-informatie;
• de significante professionele oordeelsvormingen die tot de getrokken conclusies hebben geleid.

Controledossiers zijn dus mede bedoeld voor anderen dan de accountant zelf; anderen die niet per se aan hetzelfde kantoor verbonden hoeven te zijn.

Deloitte moet de stukken overleggen die samenhangen met de derivatenportefeuille en de leningen. Met uitzondering van de stukken die Vestia al heeft gekregen in eerdere (tuchtrecht)procedures. Al met al gaat het om de volgende stukken:

• de index van het controledossier;
• Deloittes beoordeling bij de aanvaarding van de controleopdracht of zij beschikte over de benodigde vakbekwame medewerkers, tijd en middelen om de wettelijke controle naar behoren te verrichten;
• idem bij de aanvaarding van de opdracht aan Deloitte Financial Advisory Services (FAS);
• de index van het dossier van Deloitte FAS;
• de afgevinkte en van commentaar voorziene checklist om de kostprijshedge-accounting te kunnen toepassen;
• de twee Excel-bestanden aan de hand waarvan Deloitte FAS de effectiviteitstoets heeft uitgevoerd die noodzakelijk is voor kostprijshedge-accounting;
• het verslag van de bespreking van een lid van het controleteam met de voormalig treasurymanager van Vestia.

Verder moet Deloitte stukken ter beschikking stellen die inzicht geven in de beoordeling/controle en toetsing van:

• de AO/IB van de treasuryfunctie en het treasurystatuut;
• de juistheid van de aangeleverde gegevens over derivatentransacties en leningen;
• de toetsing aan de specifieke regelgeving of kostprijshedge-accounting wel mocht worden toegepast bij de derivaten;
• het als winst verantwoorden van de rentevoordelen van de derivaten;
• de toelichting op de derivaten.