Nieuws 21 december 2018

PwC moet betalen voor fout fiscaal advies

PwC moet een autobedrijf tonnen betalen vanwege een fout advies dat het kantoor twaalf jaar geleden gaf over de overdrachtsbelasting bij de aankoop van twee pompstations. Dat blijkt uit een tussenvonnis van de Rechtbank Amsterdam.

Lex van Almelo

Het Gooische autobedrijf Pouw neemt tussen 15 december 2006 en 20 februari 2007 een bedrijf over met twee Texaco-pompstations. Voor en na de transacties communiceert Pouw uitgebreid met fiscalisten van PwC. Daarbij komt onder meer de overdrachtsbelasting ter sprake.

In november mailt een fiscalist dat de koper bij een aandelentransactie overdrachtsbelasting moet betalen als de bezittingen van de gekochte bv voor 70 procent of meer bestaan uit onroerend goed. “Als de koper hier een issue van maakt kan gekeken worden naar de waarde van de exploitatierechten van de pompstations (en overige bezittingen, if any), waardoor je onder de 70% grens bent gebleven.”

Na de transacties buigen Pouw en PwC zich over een memorandum en overnamebalansen die discussie met de fiscus moeten voorkomen. In de overnamebalansen waarderen de partijen de panden op ongeveer 4,1 respectievelijk 7 miljoen euro en de brandstofcontracten op ongeveer 4,8 respectievelijk 8 miljoen euro. Hieronder vallen de 0,7 respectievelijk 1,1 miljoen euro die de erfpachtcontracten waard zijn.

Volgens de balansen komen de totale bezittingen van de verkoper uit op minder dan 70 procent aan onroerend goed. Conclusie: bij de aankoop van de aandelen “zou op basis van de overnamebalansen geen overdrachtsbelasting verschuldigd moeten zijn”. Datzelfde geldt voor de doorverkoop van de aandelen aan een nieuwe Pouw-dochter.

Naheffing en boete

De belastinginspecteur komt echter tot een andere conclusie: een naheffing van 772.215 euro met daarbovenop een verzuimboete en heffingsrente. Pouw vecht de aanslag en de boete vergeefs aan bij de belastingrechter. In februari 2009 stelt Pouw PwC aansprakelijk voor de schade als gevolg van onjuiste advisering. PwC wijst alle aansprakelijkheid af.

Op 25 maart 2014 gaat Pouw failliet. Curator Dennis Steffens vordert bij de Rechtbank Amsterdam 895.662,55 euro exclusief rente en kosten van PwC. De fiscalisten verweren zich onder meer met het argument dat zij slechts algemene informatie hebben verstrekt in plaats van fiscaal advies.

De Rechtbank Amsterdam vindt echter dat uit diverse e-mails blijkt dat PwC wel degelijk fiscaal advies heeft gegeven in opdracht van Pouw. Pouw heeft voor dat advies betaald en dat advies was fout. De fiscalisten hadden moeten wijzen op de staande belastingrechtspraak. Die zegt dat de waarde van een exploitatievergunning voor een benzinestation zaaksgebonden is (tenzij zich bijzondere omstandigheden voordoen). Dat betekent dat je er bij de waardering van uit moet gaan dat de waarde van de onroerende zaak mede wordt bepaald door de exploitatievergunning. Je kunt de waarde van zo’n vergunning niet los zien van het erfpachtrecht en de locatie.

Defence file

Volgens de rechtbank is het memorandum weliswaar pas opgesteld ná de transacties. “Maar ook los daarvan had het op de weg van een redelijk bekwaam en redelijk handelend fiscaal adviseur gelegen” om Pouw te wijzen op het uitgangspunt uit de belastingrechtspraak. Temeer omdat de fiscalisten wisten dat het memorandum een “defence file” was om de Belastingdienst te laten zien dat Pouw “het goed had gedaan”.

PwC is aansprakelijk voor de schade. De hoogte van de grootste post – de schade van de naheffing en de verzuimboete – staat nog niet vast. De curator gaat uit van de naheffingsaanslag van 7,7 ton, terwijl PwC na een uitgebreide berekening komt op een bedrag van 167.412 euro aan overdrachtsbelasting. Voordat de rechtbank een uitspraak doet over deze schadepost kregen beide partijen de gelegenheid om hun standpunten toe te lichten. Maar als zij op basis van dit tussenvonnis in staat zijn om er onderling uit te komen, is dat de rechtbank net zo lief.