Nieuws 23 oktober 2018

BDO: zorginfarct dreigt

Door alsmaar dalende rendementen van ziekenhuizen, in combinatie met personele krapte en te verwachten toenemende vraag, staat de beschikbaarheid van zorg sterk onder druk.

Dat is één van de uitkomsten van de 2018-editie van de jaarlijkse Benchmark Ziekenhuizen van BDO. Daarin zijn de algemene Nederlandse ziekenhuizen gerangschikt op basis van hun financiële jaarverslagen van 2017.

Nederlandse algemene ziekenhuizen scoorden in 2017 gemiddeld een 7,2 voor hun financiële gezondheid, een marginale stijging ten opzichte van 2017 (7,1). Vooral kleinere ziekenhuizen lijken een inhaalslag te maken. Zij stijgen van een 7,3 in 2016 naar een 7,8 in 2017. De middelgrote ziekenhuizen dalen over dezelfde periode gemiddeld van een 7,4 naar een 7,3 en scoren daarmee nog net iets hoger dan het gemiddelde van alle ziekenhuizen. Bij de grote ziekenhuizen is een lichte daling te zien van 6,8 naar een 6,6.

Het gezamenlijke resultaat van de sector bedroeg 211 miljoen euro in 2017, twee miljoen minder dan een jaar eerder. Het rendement is de afgelopen jaren gedaald van 2,7 procent in 2013 tot 1,2 procent in 2017. Daarentegen heeft de solvabiliteit in 2017 met 25,6 procent het gewenste niveau van 25 procent voor het eerst overschreden. Over de hele linie is de liquiditeit vrijwel onveranderd gebleven.

Nieuw businessmodel nodig

De cijfers lijken geruststellend, maar onderliggende financiële meerjarentrends vertellen een ander verhaal, waarschuwt BDO. Als ziekenhuizen aan hun huidige businessmodellen vasthouden, waarin de aantallen patiënten tellen, wordt de zorg op den duur onbetaalbaar. "Ziekenhuizen hebben nu baat bij hoge volumes, dat is een perverse prikkel", stelt Chris van den Haak, voorzitter van de branchegroep Zorg van BDO. "Met een radicaal ander businessmodel, waarin niet het aantal behandelingen maar de kwaliteit, preventieve werking en gezondheidswinst voor de patiënt beloond worden, houden we de zorg betaalbaar en de kwaliteit op peil."

Een nieuw businessmodel voor ziekenhuizen is daarom noodzakelijk, met meer focus op preventie, innovatie, digitalisering en samenwerking binnen de zorgketen. Het creëren van een gelijk speelveld en het transparant en eenvoudiger maken van financiële stromen in de zorgketen is daar een belangrijk onderdeel van, meent de accountantsorganisatie. "Gezien het gesloten hoofdlijnenakkoord zullen ziekenhuizen, verzekeraars en de overheid met elkaar in gesprek moeten om zo’n nieuw businessmodel versneld in te voeren."

Onvoldoendes

Van de veertien onvoldoendes in 2017 scoorden er negen in de vorige uitgave ook een onvoldoende. Een aantal ziekenhuizen, waaronder Medisch Spectrum Twente, Ziekenhuisgroep Twente, MC IJsselmeerziekenhuizen en Zuyderland, kampt al jaren met lage cijfers. Juist vandaag werd bekend dat het MC Slotervaart en de MC IJsselmeerziekenhuizen uitstel van betaling hebben aangevraagd. MC Slotervaart is één van de twee ziekenhuizen die niet zijn meegenomen in de benchmark, omdat ze nog geen jaarverslag over 2017 hebben uitgebracht. 

Tegelijk zijn er ook ziekenhuizen die een sterke verbetering van de financiële performance laten zien. Het VieCuri Medisch Centrum en het Groene Hart Ziekenhuis zijn van een onvoldoende gestegen naar een 7.

» Bekijk de Benchmark Ziekenhuizen 2018