Nieuws 29 september 2017

Transparantieverslag PwC: 'We moeten vaker nee zeggen'

Accountants van PwC moeten leren vaker 'nee' te zeggen tegen opdrachten als ze de benodigde kwaliteit niet kunnen leveren. Bijvoorbeeld omdat ze het vereiste team niet op de been kunnen krijgen. Dat schrijft de Assurance Board van PwC in zijn transparantieverslag, dat vandaag is gepubliceerd.

De Assurance Board constateert dat het besef dat opdrachten kunnen worden geweigerd nog niet overal is doorgedrongen binnen PwC. "Bijvoorbeeld vanwege de relatie met de opdrachtgever, dan wel als er een beroep op onze maatschappelijke verantwoordelijkheid wordt gedaan of gewoon vanwege onze dienstverlenende inborst als professionals. Het is zaak dat we in het publiek belang durven de juiste keuzes te maken. Dat is niet altijd gemakkelijk."

Verwachtingskloof

In zijn voorwoord diept assurancevoorzitter Ad van Gils dit thema verder uit. "Dilemma's benaderen we niet vanuit onszelf of het klantbelang, maar vanuit een maatschappelijk breder perspectief. We dagen onze opdrachtgevers uit om het echte gesprek aan te gaan. We durven ons steeds kwetsbaarder op te stellen door zaken die niet goed gaan bespreekbaar te maken en de hand in eigen boezem te steken. We stellen steeds hogere eisen aan de door ons gecontroleerde organisaties. Dat is voor sommigen nog wel wennen."

In de discussie over de kwaliteitsverbetering van de accountancy mist Van Gils 'een maatschappelijk gedragen definitie van kwaliteit'. Volgens hem bestaat er onduidelijkheid in het maatschappelijk verkeer over de rol van de accountant bij fraude en continuïteitsvraagstukken. "Deze verwachtingskloof is ongewenst en dient gedicht te worden. Maar dat kunnen we niet alleen. Hier is ook een rol weggelegd voor wetgever en toezichthouder."

Grijs gebied

De Assurance Board gaat ook in op het AFM-rapport 'Kwaliteit oob-organisaties onderzocht' dat in juni verscheen. De AFM concludeerde dat PwC achterliep bij de in-controlcyclus over kwaliteit en het uitvoeren van cultuuronderzoek en oorzakenanalyses. De Assurance Board meldt bezig te zijn met verbeteringen, maar dat kost tijd en resultaten zijn niet altijd direct zichtbaar. De board uit ook kritiek op de AFM. "De zuiverheid van het beeld wordt beïnvloed doordat bij de joint inspection van de AFM met de PCAOB verschillende toezichthouders eenzelfde dossier als onvoldoende respectievelijk voldoende beoordelen op basis van dezelfde feiten. Dit markeert een grijs gebied." Volgens de board worden normen internationaal verschillend uitgelegd. "Juist vanwege de internationale verbondenheid van het Nederlandse bedrijfsleven is dat problematisch. Het is belangrijk dat de Nederlandse maatstaf rondom wettelijke controles internationaal in de pas blijft lopen."

AFM-boete

Het transparantieverslag besteedt ook aandacht aan het beroep van PwC tegen een AFM-boete van 845.000 euro, wegens tekortschieten van de zorgplicht bij de beoordeling van controledossiers in 2011 en 2012. Het geschil gaat over wat die zorgplicht inhoudt. PwC kondigt al een mogelijke stap naar het College van Beroep voor het bedrijfsleven aan, mocht het rechterlijk vonnis in haar nadeel uitvallen. Als de rechter de AFM-boete vernietigt, maakt PwC het boetebedrag over aan de Foundation for Auditing Research (FAR), die onderzoek doet naar controlekwaliteit.

Tot slot meldt PwC dat het alle 53 verbetermaatregelen uit het NBA-rapport 'In het publiek belang' heeft doorgevoerd. Alleen maatregel 5.3 over opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordelingen wordt 'uit zorgvuldigheidsoverwegingen' gefaseerd ingevoerd.