'Belastingdienst loopt miljarden mis door horizontaal toezicht'
Het aantal boekenonderzoeken bij bedrijven is in twintig jaar tijd met 70 procent gedaald en een kwart van de grote bedrijven wordt niet meer gecontroleerd.
Dat blijkt uit onderzoek van Investico voor Trouw en de Groene Amsterdammer. De Belastingdienst maakt volgens de onderzoekers te veel gebruik van 'horizontaal toezicht'. Horizontaal toezicht werd in 2005 als experiment ingevoerd. Bedrijven die hun administratie op orde hebben en bepaalde informatie met de Belastingdienst delen kunnen hieraan deelnemen en worden dan in principe niet meer met een boekenonderzoek geconfronteerd. Ook kunnen bedrijven die deelnemen sneller contact krijgen met een belastinginspecteur wanneer zij vragen hebben, wat onder het oude systeem soms maanden kon duren.
Volgens de onderzoekers is horizontaal toezicht inmiddels echter geen experiment meer. Het wordt inmiddels steeds vaker ingezet, waardoor veel bedrijven nauwelijks meer worden gecontroleerd. in 2015 deed de Belastingdienst 26 duizend boekenonderzoeken, 58 duizend minder dan in 1996. Over de hele periode is dat een afname van bijna zeventig procent.
Volgens Investico geloven veel inspecteurs niet in horizontaal toezicht, en menen zij dat Nederland miljarden aan belastinginkomsten misloopt. Het zou ook een van de redenen zijn dat er zoveel inspecteurs gebruik hebben gemaakt van de omstreden vertrekregeling.
Tegen Trouw zegt accountant Kees de Boer van accountantskantoor NBC/Van Roemburg & Partners ook ernstige twijfels te hebben bij het systeem, hoewel ze er wel mee werken. "De Belastingdienst verkoopt het door te zeggen dat je met horizontaal toezicht minder boekenonderzoeken krijgt. Dat is een misvatting, want andere bedrijven worden nu ook bijna niet gecontroleerd. Volgens mij krijg je nu eens per veertig jaar een boekenonderzoek", aldus De Boer.
De Boer raadt klanten horizontaal toezicht inmiddels ook niet meer aan, omdat het volgens hem ook tegen capaciteitsproblemen aan begint te lopen, waardoor het grote voordeel van snel contact met een inspecteur ook steeds minder geldt.
De Belastingdienst zegt in een reactie tegen Trouw dat het verwacht dat bedrijven juist beter belasting betalen wanneer de Belastingdienst hen vertrouwen geeft en verder niet te verwachten dat de overheid geld misloopt.
Gerelateerd

Staatssecretaris: fiscus mocht omstreden database niet gebruiken
De Belastingdienst had de omstreden database Risico Analyse Model (RAM) niet moeten en mogen gebruiken. Ambtenaren konden hiermee lukraak gevoelige persoonsgegevens...

Fiscalisten vinden relatie met Belastingdienst nog steeds een uitdaging
De bereikbaarheid van de Belastingdienst is verbeterd, net als de kwaliteit van de dienstverlening door de fiscus. Maar doorlooptijden van dossiers en de snelheid...

Rabobank wordt nieuwe huisbank voor Belastingdienst en Dienst Toeslagen
De Rabobank gaat vanaf 1 mei 2026 het betalingsverkeer voor de Belastingdienst en Dienst Toeslagen uitvoeren. ING Bank is vanaf 1 mei 2026 uitvoerder van het betalingsverkeer...

Belastingdienst slaagt in opvangen personeelsuitstroom
Het lukt de Belastingdienst goed om de verwachte uitstroom van medewerkers op te vangen. Het wervingsdoel voor 2024 van 3.250 fte wordt ruim gehaald en ook voor...

Ook accountants op zoek naar duidelijkheid tijdens Intermediairdagen Belastingdienst
Ruim 850 accountants, fiscaal dienstverleners en salarisprofessionals bezochten de eerste twee Intermediairdagen van de Belastingdienst in Venlo en Den Bosch. Ze...