Nieuws 13 oktober 2017

Symposium commissarissen en internal auditors: nog veel te winnen aan vertrouwen

De internal auditor moet zich durven uitspreken, ook als een commissaris er niet om vraagt. Dat was één van de statements tijdens een commissarissensymposium op 9 oktober 2017, georganiseerd door IIA Nederland in samenwerking met de ledengroep intern- en overheidsaccountants van de NBA. Locatie: KPMG in Amstelveen.

Naast commissarissen namen ook veel chief audit executives deel aan de derde editie van dit symposium, dat in het teken stond van de herziene Corporate Govenance Code. Daarin gaat ook aandacht uit naar cultuur en gedrag.

Gastheer KPMG heeft zelf een cultuurverandering ondergaan, aldus bestuursvoorzitter Albert Röell. "We wilden af van de machocultuur, maar vasthouden aan onze high performance cultuur. De partners zelf zeggen niet veranderd te zijn, terwijl de medewerkers die verandering wél ervaren. Dan is de cultuuromslag wat mij betreft geslaagd." KPMG heeft sinds deze maand ook een eigen internal audit functie ingericht, gaf Röell aan. "Simpelweg om nooit meer in een situatie te raken dat de cultuur kan afzakken."

Boude uitspraak

Volgens Robert Jan van de Kraats (Randstad) kun je als organisatie alleen je strategie, doelen en processen op orde hebben als cultuur, normen en gedrag op orde zijn. Dat is "geen rocket science", maar "een kwestie van doing the right thing, even when no one is watching". Van de Kraats had destijds, tijdens zijn opleiding tot accountant "niets, helemaal niets" geleerd over cultuur en gedrag. In zijn optiek moet de focus van zowel intern als extern accountant liggen op operationele en financiële risico’s, niet op strategische risico's. Die "boude uitspraak" leverde het nodige commentaar vanuit de zaal op.

Muel Kaptein (KPMG, Erasmus Universiteit) noemde dit symposium, met zowel commissarissen als hoofden internal audit, "uniek". Hij is benieuwd hoe deze 'twee kampen' elkaar kunnen versterken. "Welke vragen stellen we aan het bestuur en hoe kan internal audit daarin ondersteunen?"

Moet de internal auditor de directie en commissarissen via audits voorzien van onafhankelijke metingen van cultuur en gedrag, ook als er geen normenkader voor is? Dat was één van de vragen waarover de zaal stevig in debat ging. "Een helder normenkader is basis en daarnaast is de  auditor niet opgeleid om op cultuur en gedrag audits te doen. Bovendien maken ze zelf onderdeel uit van de cultuur", aldus de tegenstanders. "Auditors kunnen juist goed een spiegel voorhouden en dan is gebrek aan normatief kader niet zo'n ramp", werd daarop geantwoord. Na stemming blijkt het merendeel van de zaal voorstander: wel meten van cultuur en gedrag door internal auditors.

Moed

Bij de afsluiting wijst dagvoorzitter Leen Paape (Nyenrode) op het gevaar van de confirmation bias: je zoekt bevestiging van jouw standpunt en bent blind en doof voor alles wat dat tegenspreekt. Juist in die tegenspraak kan de internal auditor iets betekenen. "Is dat moeilijk? Ja, daar is dus morele moed voor nodig."

Volgens IIA Nederland-voorzitter John Bendermacher is er nog veel te winnen als het gaat om vertrouwen krijgen. "Ik hoop toch dat de internal auditor zich durft uit te spreken, zelfs als een commissaris er niet om vraagt."

Lees het complete verslag van dit symposium op de website van IIA Nederland.