Nieuws 18 oktober 2017

Dijsselbloem: Zaak KPMG Zuid-Afrika geen aanleiding om relatie met KPMG te evalueren

Minister Dijsselbloem ziet geen aanleiding om de relatie van de Nederlandse overheid met KPMG te evalueren na een schandaal in Zuid-Afrika waar KPMG Zuid-Afrika bij betrokken was.

Dat blijkt uit de beantwoording van de minister op Kamervragen van Renske Leijten van de SP. Leijten stelde de vragen naar aanleiding van een corruptieschandaal rond de Indiase zakenfamilie Gupta, waarbij KPMG Zuid-Afrika en adviesbureau McKinsey betrokken zouden zijn.

De Gupta-familie heeft nauwe banden heeft met de Zuid-Afrikaanse president Zuma en diens zoon Duduzane. De Gupta-familie wordt ervan beschuldigd hun goede contacten met de Zuma's te hebben gebruikt voor het binnenhalen van contracten, en konden zelfs meebeslissen over benoemingen of ontslag van bewindslieden. KPMG Zuid-Afrika zou werken voor minstens 36 bedrijven en organisaties die zijn gelinkt aan de familie Gupta. McKinsey adviseerde Trillian Capital Partners, dat ook in handen is van de Gupta's. McKinsey is inmiddels gestopt met zijn werk voor Eskom en is een intern onderzoek gestart. Ook KPMG doet intern onderzoek.

Overzicht

Leijten vraagt naar de mening van Dijsselbloem over de rol van KPMG in het schandaal, maar de minister geeft aan dat het niet aan hem is om zich uit te spreken over de kwestie, omdat het een Zuid-Afrikaanse zaak is, en hij daar als Nederlandse minister van Financiën niet bij betrokken is.

Op de vraag of Dijsselbloem een overzicht kan geven van projecten in het buitenland, en specifiek ZuidAfrika, waarin KPMG een partner is voor de Nederlandse overheid of bedrijven wanneer zij investeren in deze landen, antwoordt de minister dat hij dat niet kan. "De Nederlandse overheid en Nederlandse bedrijven zijn direct of indirect in tal van landen in de wereld actief. Veel Nederlandse bedrijven zijn in ook in Zuid-Afrika actief. Ik beschik niet over overzichten waaruit blijkt of en in welke mate daarbij wordt samengewerkt met KPMG."

Evalueren

Leijten vraagt of de Nederlandse overheid aanleiding ziet om de relatie met KPMG te evalueren, "niet alleen in Nederland maar vooral in ontwikkelingslanden rondom bijvoorbeeld onze ambassades en ontwikkelingsprojecten? Zo nee, waarom niet?"

Daarop antwoordt Dijsselbloem dat zijn verantwoordelijkheid zich slechts uitstrekt tot de Nederlandse accountantsorganisaties. "Het zou bijzonder zijn als een overheid zelf zegt dat zij met een bepaalde accountantsorganisatie geen zaken meer wil doen, terwijl deze organisatie wel haar vergunning behoudt om wettelijke controles uit te mogen voeren", aldus Dijsselbloem.

Schikkingen

Leijtens is benieuwd of de minister wil erkennen "dat schikkingen tussen openbare ministeries en KPMG International, of andere (deel)kantoren en accountantsorganisaties, van de afgelopen jaren naar aanleiding van wetsovertredingen niets verbeteren aan de geleden sociale en maatschappelijk schade? Zo ja, bent u bereid uit te zoeken of (een deel van) opgelegde boetes kunnen afvloeien naar een speciaal fonds voor sociale partners van de Nederlandse overheid?"

Dijsselbloem: "Waar accountants en accountantsorganisaties zich schuldig maken aan fraude, ligt het in de rede dat een strafrechtelijk onderzoek plaatsvindt en passende maatregelen worden getroffen. Welke maatregelen worden getroffen is aan het Openbaar Ministerie (OM). Het OM zal telkens, met inachtneming van alle omstandigheden van het geval, een afweging moeten maken over een eventuele vervolging van de betrokkenen. De sociale en maatschappelijke schade die wordt veroorzaakt doordat organisaties in de problemen komen als gevolg van verdenkingen van fraude of andere affaires is niet gemakkelijk met geld te vergoeden. Onderdeel van een transactie kan zijn (en is in het verleden ook geweest) dat een accountantsorganisatie aanvullende integriteit-, compliance-, en kwaliteitsmaatregelen dient te treffen. Deze maatregelen kunnen bijdragen aan het daadwerkelijk verbeteren van de kwaliteit van wettelijke controles en fraudes en daaruit voortvloeiende maatschappelijke schade in de toekomst verminderen. Het is beter dat accountantsorganisaties investeren in het verbeteren van de kwaliteit, zodat zij het vertrouwen terug kunnen winnen."

• Beantwoording Kamervragen van het lid Leijten (SP) over de vermoedelijk actieve rol van KPMG Zuid-Afrika in het faciliteren van fraude