Nieuws 31 augustus 2015

'Derivatenschandaal kan leiden tot miljardenclaims'

In Engeland moeten banken wellicht 22 miljard pond aan compensatie uitkeren voor schade door rentederivaten. Ook in Nederland kan de compensatie nog in de papieren gaan lopen.

Volgens onderzoek van de Engelse krant The Independent kan de compensatie van banken voor rentederivaten uitkomen op 22 miljard pond. Dat is meer dan vijf keer zo hoog als waar tot nu toe van wordt uitgegaan.

Ook in Nederland zou de compensatie voor rentederivaten wel eens flink hoger kunnen uitvallen dan gedacht, stelt financieel adviseur en voormalig bankier Frank Wijn. Wijn bekritiseerde al in 2012 het rentederivaat als bankproduct. Banken zouden bij het verkopen van de derivaten hun klanten onvoldoende geïnformeerd hebben over de risico’s. Daarmee zouden ze hun zorgplicht hebben geschonden, aldus de AFM.

Wijn denkt dat de schadeloosstellingen nog maar het begin zijn van het derivatendebacle. "De banken willen snel de deksel erop doen en het probleem klein houden. Nu gaat het over het niet-professionele mkb, maar een van de eerste rapporten van de AFM over rentederivaten, had betrekking op professionele mkb en semioverheidsinstellingen, zoals ziekenhuizen, woningcorporaties en scholen."

Tal van deze instellingen hebben grote verliezen geleden op rentederivaten, zoals Vestia. Drie ROC's zijn door rentederivaten in de financiële problemen geraakt. "Banken kunnen niet om de schade heen die dit soort semi-publieke instellingen heeft geleden door rentederivaten. Het is afwachten wat er gebeurt als zij ook gaan schade gaan verhalen. Bij de rechtszaken die nu lopen over rentederivaten, zien we dat rechters steeds vaker uitspraken doen in het voordeel van de gedupeerden."

Onlangs werd bekend dat ABN Amro een financiële reserve heeft genomen voor het afhandelen van de derivatenkwestie in het mkb. "Opmerkelijk, zeker als je bedenkt dat ABN Amro een half jaar geleden nog ontkende dat de derivatenkwestie een serieus probleem was", zegt Wijn.

Er zijn al enkele tekenen die suggereren dat er nog hoge claims tegen de banken gaan komen in het derivatendossier. De Stichting Renteswapschadeclaim heeft al gedreigd met miljardenclaims tegen de Rabobank en ABN Amro.

Hoe omvangrijk uiteindelijk de totale claims tegen banken zullen uitvallen, durft Wijn niet te zeggen. "Maar om een idee te krijgen: in Engeland hebben banken vier miljard pond gereserveerd voor compensatie aan kleinere mkb-ondernemers. Ook al is Engeland veel groter dan Nederland, ook in ons land zijn heel veel rentederivaten verkocht. We kunnen ook hier spreken over serieuze bedragen."

Banken hebben ruim zeventienduizend rentederivaten verkocht aan niet professionele mkb-ondernemers om bij een lening de risico's van een rentestijging af te dekken. Maar omdat de rente nu heel laag is, hebben veel van deze producten een negatieve waarde, waardoor ondernemers in financiële problemen kwamen. Ook de extra renteopslagen op de lening die banken in rekening brachten zijn een groot financieel probleem.