Nieuws 24 maart 2015

Accountant verdringt ook advocaat

Op internationaal niveau breiden accountantsorganisaties hun juridische afdelingen steeds verder uit ten koste van de advocatenkantoren.

Onlangs berichtte het FD dat advocaten de forensisch accountant verdringen bij fraudeonderzoek.Uit een artikel van het Britse The Economist blijkt echter dat op wereldtoneel bij juridische dienstverlening het omgekeerde plaatsvindt. De juridische afdeling van PwC is inmiddels de nummer 10 in de lijst van grootste 'advocatenkantoren'. Alle juridische afdelingen van de big four staan wat grootte betreft in de top-40.

Vanwege regelgeving kunnen accountantsorganisaties in veel landen geen juridische taken vervullen, zoals bijvoorbeeld in de VS, India en Brazilië. Ook in veel Europese landen zijn er restricties op de taken die zij mogen uitvoeren. Dat weerhoudt veel kantoren er echter niet van om bij bepaalde onderwerpen (belasting, immigratie, arbeidsrecht, contractrecht, due diligence, compliance, HR) toch steeds meer juridisch werk te doen.

Toen na het Enron-schandaal in 2002 het besef doordrong dat accountantsorganisaties niet zowel advies- als audittaken zouden moeten doen, sneuvelden ook veel juridische afdelingen bij de big four, omdat veel analisten meenden dat dit dezelfde risico’s met zich meebracht. Daarnaast veranderde de SOx-regelgeving (Sarbanes-Oxley) het bedrijfsklimaat zodanig dat veel kantoren hun juridische afdelingen - op de belastingafdelingen na - sloten, mede omdat er plotseling veel meer werk voorhanden was vanwege de nieuwe regelgeving.

In de tien jaar erna begonnen de inkomsten van audit- en belastingafdelingen zich echter te stabiliseren, waardoor de kantoren weer op zoek gingen naar nieuwe bronnen van inkomsten. Vlak na het begin van de recessie in 2008  begonnen veel bedrijven te klagen over de manier waarop advocaten kosten berekenen. Tegelijkertijd veranderden veel landen de regelgeving op het gebied van juridische praktijken, waardoor de accountantsorganisaties weer nieuwe mogelijkheden zagen. Door lagere, vaste prijzen aan te bieden, in plaats van het ‘uurtje-factuurtje’-model van advocaten, breidden de big four hun juridische afdelingen weer in rap tempo uit, met in de afgelopen jaren dubbele groeicijfers qua omzet.

"Ik denk niet dat we bestaande advocatenkantoren veel in de weg zitten", zegt Leon Flavell, hoofd van PwC Legal, tegen The Economist. Maar het doel van PwC is om de omzet van deze tak verdubbeld te hebben in 2020, naar 1 miljard dollar per jaar. Ook EY Legal timmert hard aan de weg: de juridische afdeling heeft zich in de afgelopen twee jaar uitgebreid van 23 naar 64 landen. Dit soort expansie leidt onherroepelijk tot directe concurrentie met de grotere advocatenkantoren. In deze strijd hebben de big four een duidelijk voordeel in de vorm van schaalgrootte; mocht het echt op bepaalde markten tot een confrontatie komen, dan zijn de big four - met in totaal 700.000 werknemers in meer dan 150 landen – zeer lastig te verslaan.

Ook in Nederland zetten grotere accountantskantoren stevig in op juridische dienstverlening.