Nieuws 15 juli 2014

AFM: vier ontwikkelingen accountantsorganisaties in vizier

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) houdt vier ontwikkelingen met betrekking tot accountantsorganisaties 'nauwgezet in de gaten'.

Dat staat in de wetgevingsbrief van de AFM die minister Dijsselbloem van Financiën samen met de wetgevingsbrief van de DNB en zijn reactie aan de Tweede Kamer heeft gestuurd.

De AFM zegt in zijn brief het volgende over de in de uitvoering van het toezicht op accountantsorganisaties gesignaleerde ontwikkelingen:

"Allereerst signaleert de AFM dat de accountantsorganisaties actief aan de slag zijn met de recentelijk in werking getreden wet- en regelgeving. In 2012 is bijvoorbeeld wetgeving aangenomen om de onafhankelijkheid van de accountant te versterken, door OOB-controlecliënten verplicht elke acht jaar te laten wisselen van accountantskantoor en de combinatie van advies en controle bij deze cliënten te verbieden (op een tijdens het Algemeen Overleg van 14 mei ji. naar voren gekomen verzoek van de Tweede Kamer wordt de termijn van acht jaar overigens aangepast naar de in de nieuwe Europese accountantsregelgeving vastgelegde termijn van tien jaar). Ook de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) heeft met ingang van 2014 stringentere gedrags- en beroepsregels voor accountants en onafhankelijkheidsregels vastgesteld.

Op de tweede plaats ziet de AFM de aandacht van het maatschappelijk verkeer voor de accountantscontrole toenemen, recentelijk mede gevoed door de incidenten bij accountantsorganisatie KPMG. Verschillende incidenten met grote financiële gevolgen bij een aantal grote beursgenoteerde ondernemingen onderschrijven het belang van betrouwbare en kwalitatief goede verslaggeving, een actieve rol daarbij van raden van commissarissen en een kritische externe accountant. De roep vanuit de markt richt zich onder meer op de noodzaak van een sector-brede kwaliteitsverbetering. Deze kwaliteitsverbetering vergt een structurele cultuurverandering. De AFM heeft er recentelijk voor gepleit dat accountantskantoren hun bestuursmodel versterken door het toepassen van algemeen aanvaarde principes van goed ondernemingsbestuur. Maatregelen ter versterking van de governance zijn nodig om een betere interne bewaking te creëren. De noodzaak van een sector-brede kwaliteitsverbetering kwam ook duidelijk naar voren tijdens het Algemeen Overleg van 14 mei ji. waarin de sector werd opgeroepen na te denken over de structuur van accountantsorganisaties, waaronder het verdienmodel, en in september met voorstellen voor verbetering hiervan te komen.

Een derde ontwikkeling waar de AFM de aandacht voor vraagt is de implementatie van de nieuwe Europese accountantsregelgeving. Meer specifiek gaat het om de richtlijn en de verordening die op 27 mei 2014 in het Publicatieblad van de EU zijn verschenen. De richtlijn zal geïmplementeerd moeten worden in nationale regelgeving. De AFM wil graag nauw betrokken zijn bij dit proces om voor de sector en voor de maatschappij, die moet kunnen vertrouwen op kwalitatief goede controles en verslaggeving, goede toezichtwet- en regelgeving te bewerkstelligen.

Een vierde ontwikkeling die door de AFM belangstellend wordt gevolgd en waar zij haar medewerking aan zal verlenen, betreft de door het ministerie van Financiën gevraagde evaluatie van de Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta). De oorspronkelijk in 2015 geplande evaluatie is naar voren gehaald, zodat de resultaten hiervan kunnen worden betrokken in het wetgevingstraject voor de implementatie van de Europese wet- en regelgeving.

Deze en andere ontwikkelingen op het gebied van het toezicht op accountantsorganisaties zal de AFM de komende periode verder streng en nauwgezet in de gaten houden. De AFM beoogt met haar onderzoeken en andere toezichtacties bij te dragen aan verbetering van de controle door accountants. De uitkomsten van de evaluatie en verdere ontwikkelingen binnen de accountantssector kunnen aanleiding zijn voor de AFM om nadere voorstellen te doen voor wetgeving om de kwaliteit van dienstverlening door accountants verder te versterken, in welk geval wij ons tot u zullen wenden. Bijvoorbeeld op het gebied van de interne beheersing, governance en transparantie. Het stelsel van kwaliteitsbeheersing zal voldoende waarborgen moeten bevatten die ervoor zorgen dat erop kan worden toegezien dat het uiteindelijke oordeel van de accountant, en in het bijzonder bij controles die van groot publiek belang zijn (OOB, maar ook controles van semi-publieke en publieke instellingen), met voldoende en geschikte controle-informatie is onderbouwd. Met ingang van 2014 mag de AFM bovendien kantoor-specifieke bevindingen openbaar maken. Dit zal de AFM in september voor de eerste maal doen in de generieke rapportage over de Big 4-accountantsorganisaties."