Onderzoek: rechters kunnen leren van kwaliteitsbewaking andere beroepsgroepen
Rechters kunnen leren van de wijze waarop andere beroepsgroepen, zoals accountants, hun kwaliteit bewaken.
Door goede afspraken en samenwerking kunnen ze verschillen tussen rechtbanken verkleinen.
Dit concluderen wetenschappers van de Universiteit Utrecht na een vergelijkend onderzoek naar de professionele standaarden van drie beroepen: medisch specialisten, accountants en politieagenten. De resultaten zijn vergeleken met de werksituatie van rechters.
Het blijkt dat de drie beroepsgroepen systematisch de kwaliteit van hun vak bewaken. Zij hebben uniforme afspraken voor werkwijzen, voorschriften voor samenwerking, en aandacht voor de naleving ervan.
Het onderzoek is gedaan in opdracht van de Raad voor de rechtspraak. De Rechtspraak zoekt naar succesvolle methoden om haar professionele standaarden zichtbaarder vorm te geven. Aanleiding is onder meer de discussie over werkdruk en kwaliteit die door rechters zelf op de agenda is gezet.
De lessen die volgens de onderzoekers kunnen worden getrokken ten aanzien van de ontwikkeling, invoering en borging van professionele standaarden bij accountants:
- De accountancy laat zien dat er als gevolg van incidenten of externe druk een verschuiving in benadering (van principles based naar rules based) van professionele standaarden kan plaatsvinden.
- Om een rules based-benadering van professionele standaarden te voorkomen, is van belang dat de beroepsgroep een proactieve houding aanneemt ten aanzien van de ontwikkeling en implementatie van principles based professionele standaarden.
- De ontwikkeling van een professionele standaard als gevolg van incidenten of externe druk kan leiden tot/worden ervaren als een inperking van de professionele ruimte en autonomie.
- De protocollering binnen de accountancy heeft ertoe geleid dat onwenselijke werkpraktijken zijn ingedamd en heeft bijgedragen tot een verbetering van de kwaliteit van het werk. Het risico op misslagen is afgenomen.
- De professionele standaard is oorspronkelijk bedoeld om de kwaliteit te bevorderen, maar er is sprake van een duidelijke functieverschuiving richting een meer disciplinerende en verantwoordingsfunctie.