Nieuws 05 juni 2014

'Aan andere oplossing viel minder te verdienen'

Sommige mkb'ers die na 2006 op advies van hun bank een renteswap afsloten, komen daardoor in problemen en willen nu genoegdoening. Maar hebben ze niet gewoon verkeerd gegokt? Veel te simpel, vindt Frank Wijn.

Al voordat het onderwerp 'derivaten in het mkb' de voorpagina's haalde, vroeg Frank Wijn (Wijn Bancair Advies) al aandacht voor de kwestie. Zo schreef hij in november 2012 voor Accountant.nl het artikel '11 Valkuilen bij renteswaps'. Nu is hij één van degenen die hun 'J'accuse' jegens de banken het luidst laten klinken.

In een interview in het juninummer van Accountant antwoordt hij onder meer op de vraag waarom controlerend accountants het renteswap-probleem niet vaak tegenkomen.

"Oorzaak kan zijn dat accountants bepaalde effecten van die swaps niet herkennen", aldus Wijn. "Voorbeeld: in de ogen van de bank kan het openstaand risico op een klant groter worden dan de lening zelf doordat de negatief geworden swapwaarde bij het financieringsobligo (de verplichtingen, red.) wordt opgeteld. Dat geven de banken als argument om de risicotoeslag op de rente te verhogen. Bovendien zijn banken vanaf 2008 structureel bezig om via liquiditeitstoeslagen hun gestegen funding-kosten op klanten te verhalen. Die twee toeslagen op de rente worden niet gedekt door de swap, die immers alleen veranderingen in het euribor-tarief afdekt."

"Ook beseffen accountants wellicht niet dat veel problemen zich pas later in de looptijd van een financiering openbaren. Bijvoorbeeld wanneer ongepland op een lening wordt afgelost. De dekking van de swap loopt dan meestal niet in dezelfde mate terug, dus ontstaat er een swapobligo waartegenover voor een deel geen lening staat. Mogelijk legt de accountant het verband niet met die - nooit gewenste - swap-constructie."

Nooit gewenst? Indertijd was de rente historisch zeer laag, dus iedereen vond dat je je maar beter snel kon indekken tegen rentestijging. Hebben ondernemers niet gewoon verkeerd gegokt?

"De klant wilde wel een vaste rente, maar vroeg nooit om die swap, men wist niet eens wat dat was. In 97 procent van de gevallen stelde de bank, die zich meestal voordeed als onafhankelijk adviseur, de renteswap-constructie voor. Rabobank werkte in 2008 en 2009, zelfs met een swap-brochure die onjuiste productinformatie bevatte. Dat staat echt haaks op de bancaire zorgplicht!"

U schreef pas ergens: 'Vanwege de enorme belangen van de bank werden geen vastrentende financieringen geoffreerd.' Maar hadden ze het gekund? Sinds de kredietcrisis in 2007, was de markt voor langlopende vastrentende funding feitelijk gesloten.

"Banken deden toch altijd aan een bewuste looptijden-mismatch? Waarom toen niet? Bovendien begonnen ze hier al mee in 2006. En waarom offreerden ze anders geen leningen met een variabele rente in combinatie met een rentecap?"

Wat denkt u zelf?

"Ik denk dat ze aan die oplossing minder konden verdienen."

• Download het artikel ' Aan andere oplossing viel minder te verdienen '