Nieuws 26 februari 2014

Financiële crises verlagen levensverwachting

Financiële crises hebben grote maatschappelijke gevolgen, vooral voor de gezondheid van mensen. De levensverwachting daalt met ongeveer negen maanden en geboortecijfers lopen sterk terug in de zes jaar na het begin van een crisis.

Daarnaast daalt het aantal schoolgaande kinderen. Dat blijkt uit onderzoek door prof. dr. Mathijs van Dijk aan Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM). 

Van Dijk heeft onderzoek gedaan naar de impact van financiële crises op de samenleving. Hij stelt dat deze verder gaan dan de bekende economische consequenties, zoals een lagere economische groei en toegenomen werkloosheid. 

Vruchtbaarheid

Zijn onderzoek laat vooral zien dat de volksgezondheid significant achteruit gaat in de zes jaar na een bankencrisis. Van Dijk gebruikte voor zijn onderzoek gegevens van 187 bankencrises in 126 landen in de periode van 1970 tot 2009.

De opmerkelijkste conclusie is dat de gemiddelde levensverwachting met ongeveer negen maanden daalt in de zes jaar die volgen op een crisis. Een ander opvallend gezondheidseffect is een aanzienlijke afname van de gemiddelde vruchtbaarheid (gemeten in geboorten per vrouw). Deze daalt na een crisis met 5,5%. 

Tegelijkertijd neemt het aantal tienerzwangerschappen juist toe: met 4,5% ten opzichte van het mondiale gemiddelde van 62 geboorten per 1000 vrouwen tussen de 15 en 19 jaar. Het terugdringen van tienerzwangerschappen is juist een van de Millenniumdoelen die door de Verenigde Naties zijn opgesteld. 

Onderwijs

Van Dijk laat verder zien dat financiële crises het onderwijs negatief kunnen beïnvloeden, vooral in minder ontwikkelde landen. Het aantal schoolgaande kinderen daalt met 3,5% in de zes jaar na een crisis. Dit doet volgens Van Dijk vermoeden dat ouders hun jonge kinderen ten tijde van een crisis van school halen, wellicht om geld te besparen of om ze te laten helpen bij de kostwinning.

De impact van een bankencrisis op de economische groei en werkloosheid blijkt minstens even groot voor ontwikkelde als voor minder ontwikkelde landen, maar de maatschappelijke gevolgen zijn veel groter voor minder ontwikkelde landen.

Een beter begrip van waar in de maatschappij een financiële crisis het hardst toeslaat kan overheden helpen bij het ontwikkelen van beter beleid om de maatschappelijke gevolgen van een crisis te verlichten. Het doel van Van Dijks onderzoek in de komende jaren is om mensen en beleidsmakers te helpen de maatschappelijke impact van financiële crises beter te begrijpen en te ondervangen. 

Leerstoel Financiële Markten

Van Dijk presenteert het onderzoek tijdens zijn oratie ‘The Social Value of Finance' op vrijdag 7 maart 2014. Hij aanvaardt daarmee de leerstoel Financiële Markten vanwege het Erasmus Trustfonds. Hij gaat in zijn rede in op de maatschappelijke waarde van ‘finance' als wetenschappelijk vakgebied en op de maatschappelijke waarde van ‘finance' in de zin van een financieel stelsel, dat wil zeggen banken en financiële markten.