Nieuws 05 november 2014

'Overheid enige geschikte toezichthouder op corporaties'

Als de samenleving de rekening moet betalen voor woningcorporaties, kan alleen de overheid het toezicht uitoefenen.

Dat schrijft Jan van de Poel, emeritus hoogleraar risk management in Maastricht en oud financieel directeur van ABP, vandaag in het Financieele Dagblad. Dit naar aanleiding van het op 30 oktober verschenen rapport van de parlementaire enquêtecommissie Woningbouwcorporaties.

Volgens Van de Poel geeft dat rapport geen antwoord op de vraag waarom de misstanden konden gebeuren. Het probleem van de governance noopt volgens hem tot een heldere relatie tussen opdrachtgever en uitvoerder. Daar heeft volgens hem niemand naar gekeken.

"Het criterium is dat wie de rekening betaalt de principaal is. Dat zijn alle burgers en niet alleen de huurders zoals men ons wil doen geloven. De huurders betalen minder huur dan ze in een vrije markt kwijt zouden zijn, dankzij andere burgers."

Namens al die andere burgers treedt de regering dus op als residual claimant, stelt Van de Poel. "Niks gemeenten of verenigingen en al helemaal geen koepels, want dat leidt maar tot het afwentelen van risico's."

Volgens hem is "een beetje repareren" onvoldoende en zijn er systeemveranderingen nodig. "Te beginnen met de inrichting van het toezicht. Daarin zit niet veel keuzevrijheid: als de overheid de rekening moet betalen en dus de belasting moet verhogen omdat de sector er een potje van gemaakt heeft, kan alleen de overheid het toezicht uitvoeren."

"De toezichthouders in het verleden (twee op papier onafhankelijke instanties, een sectoraal verband oftewel koepel, diverse accountants en losse commissarissen) hebben hun taak niet aangekund, want het ging allemaal van de grote hoop. Juist door die opgetuigde kerstboom van toezichthouders die ook nog eens verknoopt was met insiders was uiteindelijk niemand verantwoordelijk, aldus Van de Poel. "Na twintig jaar knoeiwerk moet de oude corporatie-elite maar eens van het veld gehaald worden. Uithuilen mag, maar opnieuw beginnen niet."