Nieuws 30 oktober 2014

Enquêtecommissie wil oob-status voor woningcorporaties

De parlementaire enquêtecommissie die onderzoek heeft gedaan naar de woningcorporatiesector is "verbaasd, geschokt en verontrust" over de resultaten daarvan. Corporaties moeten inkrimpen, terug naar hun kerntaak en onder strenger toezicht worden gesteld.

De commissie heeft vanmiddag haar eindrapport gepubliceerd en toegelicht in een persconferentie. De manier waarop corporaties werken en het falende toezicht daarop lokken misbruik uit, aldus het rapport. De controles door het Centraal Fonds Volkshuisvesting en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw waren niet afdoende en raden van commissarissen waren passief en beschikten niet over voldoende expertise.

Ook constateert de commissie dat "accountants de vertrouwensrol in de corporatiesector niet ten volle hebben waargemaakt".  Uiteraard wordt daarbij de Vestia-casus aangehaald, waarin "de accountants de financiële risico's van derivatenportefeuilles onvoldoende onderkenden". Zij gaven mede daardoor "te weinig signalen aan de interne en externe toezichthouders en andere belanghebbenden". In de andere casussen, volgens de commissie, "speelde de accountant in waarschuwende sfeer niet of nauwelijks een rol van betekenis".

Stempel

De analyse van AFM-bestuurder Gerben Everts komt uitgebreid aan de orde in het eindrapport.  "Een accountant krijgt heel veel informatie aangereikt. Als je alles voor waar aanneemt, is het makkelijk je brood verdienen. Je zult natuurlijk wel moeten toetsen of datgene wat je krijgt, ook klopt", aldus Everts. "Als je van iemand een waarderingsrapport krijgt, moet je dat niet alleen maar in een file stoppen met een stempel erop, maar je moet ook bekijken of het hout snijdt, of die meneer, mevrouw of dat bedrijf zijn of haar werk goed heeft gedaan. Dat heeft er, wat ons betreft, sterk aan ontbroken."

Betrokkenheid

Everts beschrijft daarnaast de leverage: "We zagen ook dat de betrokkenheid van degene die uiteindelijk aftekent, de externe accountant, de persoon die zijn handtekening zet, wel heel gering was. Sommigen - dat zien we nog steeds in het corporatielandschap - doen veertig controles op jaarbasis. Dat betekent dat je, met een beetje vakantie, per week een controle doet. Dat is veel. Dan heb je heel grote controleteams lopen, terwijl je eigen betrokkenheid heel gering is. Je hebt echter wel de verantwoordelijkheid om uiteindelijk het hele file met een goed geweten af te tekenen. Als externe accountant moet je de getrouwheid kunnen staven voordat er een controleverklaring komt. Daar heeft het aan ontbroken."

Aanbevelingen

Op grond van het onderzoek doet de commissie vier aanbevelingen die betrekking hebben op de rol van accountants in de corporatiesector:

1. De woningcorporaties moeten de status krijgen van 'organisatie van openbaar belang' (oob) zodat ten aanzien van de accountantscontrole strengere eisen gaan gelden.
2. De accountant moet (dreigende) risico's signaleren en rapporteren.
3. De managementletters van de accountant gaan ook naar de Woonautoriteit.
4. Kostprijshedge-accounting moet worden verboden. Alle derivaten die een corporatie afsluit komen dan op de balans te staan.