Nieuws 19 september 2013

Vier belangrijke btw-gevolgen van Prinsjesdag

Belangrijkste btw-wijziging in het Belastingplan 2014 is de afschaffing van de integratieheffing. Verder zijn er btw-gevolgen voor personenalarmering, koop-/aanneemovereenkomst en makelaarsdiensten.

1. Het vervallen van de integratieheffing

Het op Prinsjesdag gepubliceerde Belastingplan 2014 betekent het einde van de integratieheffing. Dit is goed nieuws voor ondernemers die zijn vrijgesteld van btw en bijvoorbeeld voor landbouwers die onder de landbouwregeling vallen.

Integratieheffing algemeen
De integratieheffing heeft tot doel het verschil in btw-heffing te neutraliseren tussen een zelf vervaardigd product en een soortgelijk product dat zou worden gekocht van een andere ondernemer.

De integratieheffing doet zich voor als een ondernemer een goed vervaardigt of laat vervaardigen, maar zelf de materialen ter beschikking stelt. Omdat ook grond wordt bestempeld als materiaal, kan een ondernemer die op eigen grond laat bouwen geconfronteerd worden met de integratieheffing. De integratieheffing doet zich alleen voor als de ondernemer het goed (deels) gaat gebruiken voor vrijgestelde prestaties.

Tegenover de integratieheffing staat het recht op aftrek van btw op kosten die verband houden met de vervaardiging van het goed. Omdat de integratieheffing wordt berekend over de voortbrengingskosten, wordt ook btw verschuldigd over de waarde van grond die zonder btw is verkregen en andere kosten waar geen btw op drukt. Daarom wordt de integratieheffing door veel ondernemers als onredelijk ervaren.

Reeds in aftrek gebrachte btw
Op het moment dat de integratieheffing wordt afgeschaft, kan het zijn dat een ondernemer al btw in aftrek heeft gebracht, omdat hij verwachtte dat bij de eerste ingebruikname van een zelf vervaardigde onroerende zaak sprake zou zijn van die heffing.

De ondernemer behoudt het recht op aftrek van voorbelasting op goederen en diensten die hij heeft gebruikt voor vervaardiging van de nieuwe onroerende zaak, ondanks de afschaffing van de integratieheffing. Hierbij geldt als voorwaarde dat de ondernemer het recht op aftrek van voorbelasting al had vóór de afschaffing.

Vervolgens moet de ondernemer rekening houden met een tweede toetsingsmoment. Dit is het moment waarop de ondernemer de eerder aangeschafte goederen en diensten gaat gebruiken.

Als op het moment van ingebruikname de eerdere aftrek op grond van de belaste bestemming verschilt met de daadwerkelijke bestemming, dan vindt een correctie plaats van de eerder in aftrek gebrachte btw. Omdat de integratieheffing zich niet voordoet, moet de ondernemer de reeds afgetrokken btw terugbetalen.

Btw na 1 januari 2014 in rekening gebracht
Als een ondernemer na de afschaffing van de integratieheffing goederen en diensten afneemt die hij gebruikt voor vervaardiging van de onroerende zaak, dan is de btw op de aanschafkosten van deze goederen en diensten niet aftrekbaar. Het goed zal namelijk in gebruik worden genomen voor vrijgestelde prestaties en btw die toerekenbaar is aan vrijgestelde prestaties kan niet worden afgetrokken.

Tijdstip van ingebruikneming
Het kan aantrekkelijk zijn om de ingebruikname van bijvoorbeeld een nieuwe onroerende zaak uit te stellen tot na 1 januari 2014 om zo de integratieheffing te voorkomen.

2. Beperkte vrijstelling btw op personenalarmering

Personenalarmeringsdiensten zijn vanaf 1 januari 2014 alleen nog vrijgesteld van btw als deze diensten worden verricht aan bewoners van bejaardenoorden en andere instellingen voor bejaardenzorg die geen winst beogen.

Bij een personenalarmeringsdienst aangesloten personen kunnen bij een calamiteit contact leggen met een alarmcentrale. De instellingen bieden personenalarmeringsdiensten ook aan niet-bewoners aan: daarvoor geldt de vrijstelling vanaf 1 januari 2014 niet meer.

Door de vrijstelling vanaf 1 januari 2014 te beperken tot personenalarmeringsdiensten aan bewoners van instellingen, wordt concurrentieverstoring met commerciële aanbieders van personenalarmering opgeheven.

3. Wijziging btw en overdrachtsbelasting bij koop-/aanneemovereenkomst

Bij koop-/aannemingsovereenkomsten is het vanaf 1 januari 2014 niet meer mogelijk de grond vrijgesteld van btw te leveren (verkrijging van de grond is wel belast met overdrachtsbelasting) en vervolgens de nieuwbouw op te leveren belast met btw.

Dit is een gevolg van een arrest van de Hoge Raad waarin werd beslist dat de overdracht van de grond en de nieuwbouw één belaste levering van een onroerende zaak is. De levering van de onroerende zaak met bijbehorende grond is daarom volledig belast met btw. De wijziging geldt alleen voor die gevallen waarin de grond en de nieuwbouw door dezelfde ondernemer worden (op)geleverd.

Voor lopende bouwprojecten wordt een overgangsregeling getroffen. Het is op dit moment nog niet bekend hoe de overgangsregeling zal luiden.

4. Makelaarsdiensten: geen reparatiewetgeving

Er komt geen reparatiewetgeving om te voorkomen dat makelaarsdiensten bij de verkoop van onroerend zaken via aandelentransacties vrijgesteld zijn van de heffing van btw, terwijl andere makelaarsdiensten belast zijn met 21 procent btw.

Op grond van de Europese btw-richtlijn kunnen de lidstaten er voor kiezen om bij de verkoop van aandelen voor de heffing van btw als het ware door de aandelen heen te kijken naar de onderliggende onroerende roerende zaak. Het kabinet wil van deze mogelijkheid geen gebruikmaken.

De bemiddeling door een makelaar bij de verkoop van een onroerende zaak via een aandelentransactie blijft vrijgesteld van btw.

Deze bijdrage is geschreven door Carola van Vilsteren, eigenaar van Van Vilsteren BTW Advies.