Nieuws 27 september 2013

'Vertaal onafhankelijkheidsregels naar onze dagelijkse praktijk'

Kunnen wij ons werk blijven doen zoals we dat nu doen? Die vraag rijst bij interne en overheidsaccountants naar aanleiding van de nieuwe concept onafhankelijkheidsregels van de NBA.

Dat bleek vanmorgen tijdens de door de Ledengroep Intern en Overheidsaccountants (LIO) georganiseerde rondetafelbijeenkomst 'Multidisciplinaire Internal Audit Functie, Belastingdienst en de nieuwe concept Verordening Inzake Onafhankelijkheid' bij de NBA.

Voorzitter Peter Eimers van het Adviescollege voor Beroepsreglementering verzekerde dat inperking van activiteiten niet de bedoeling is, dat heel veel regels al bestonden en dat waar nodig nog nadere verduidelijking zal worden gegeven. Dit onder meer in de vorm van een 'leeswijzer' die zal aangeven welke delen van de regelgeving wel en niet op de specifieke situatie van interne auditors en Belastingdienstmedewerkers van toepassing zijn.

Iedere accountant is gehouden aan dezelfde onafhankelijkheidseisen. De nu voorgestelde nieuwe regelgeving (VIO) maakt in beginsel geen verschil tussen openbare accountantspraktijken, interne en overheidsaccountants. Dat stuit volgens interne en overheidsaccountants - van wie ook velen werkzaam zijn bij de Belastingdienst - op vragen van praktische aard en vraagt om "een vertaling van de regels" naar hun dagelijkse praktijk.

René Vierbergen, directeur van de Gemeentelijke Accountantsdienst Den Haag, trapte af met de stelling "Overheidsaccountants zijn ook zonder de wet onafhankelijk". Dat blijkt volgens hem bij elke toetsing.  Hij betoogde dat "de teksten zoals die er nu liggen, leiden tot inperking van onze werkzaamheden".

Peter Eimers: "Veel mensen zien het als verscherping, maar realiseren zich niet dat er al heel veel in de huidige regelgeving staat. Nu staat het alleen bij elkaar, en lijkt het plotseling heel veel en nieuw."

De belangrijkste problemen liggen volgens veel aanwezigen bij de samenloop van assurance met andere dienstverlening (advies).

Peter Bartelomeus, directeur van de Audit Dienst Rijk, daarover: "Wij moeten de interne functie in de volle breedte kunnen uitvoeren en ik vraag mij af of dit met de nieuwe regelgeving kan. Er is een aantal onduidelijkheden, bijvoorbeeld bij de opsomming van andere dienstverlening. Wat zit daar precies wel en niet in? Misschien is het niet als inperking bedoeld, maar als er onduidelijkheden zijn, verduidelijk ze dan. De samenloop van assurance-opdrachten en dienstverlening is onze core business."

Eimers: "Conceptueel ligt het niet anders dan bij openbaar accountants. Openbaar accountants zeggen ditzelfde. Ik zeg niet dat dingen niet mogen, maar het is niet zo dat alles maar kan. Maar hier en daar nader verduidelijken, dat kan natuurlijk."

Hij waarschuwde wel voor cherry picking: "Vooral op aandringen van interne accountants zelf heeft u ten aanzien van assurance ooit een eenzelfde status gekregen als openbaar accountants. Daarin wijken we af van het buitenland. Als we dat willen: prima, maar dan moet je ook voldoen aan de onafhankelijkheidsregels en niet alleen de elementen er uit pikken die je leuk vindt."

Ook de verspreidingskring van een accountantsoordeel (assurance) speelde een rol in de discussie. Is die kring puur intern - de eigen organisatie - of ook extern?

Harry de Poot, head global quality control van Rabobank, waarschuwde dat bij een beperkte verspreidingskring keer op keer expliciete instemming laten geven door gebruikers van je oordeel, zoals volgens hem bij de nieuwe regels is verplicht, niet werkt. "In mijn eigen omgeving zou dat betekenen dat ik achthonderd keer per jaar naar mijn bestuur en commissarissen moet. Die weten heel goed dat ik niet onafhankelijk ben van de entiteit."

Dat is dan ook niet nodig, was de reactie, maar ook dit element zal in de nieuwe regels nader worden verduidelijkt.

LIO-voorzitter Ingrid Doerga maakte daar wel een kanttekening bij: "Zodra de verklaring buiten de omheining van je eigen bureau komt, is het niet je eigen omgeving meer."

Peter Waas, hoofd team vaktechniek Belastingdienst, belichtte nog de aparte positie van accountants bij zijn organisatie. "De Belastingdienst is altijd onafhankelijk! Bij ons geldt dat voor alle ambtenaren, je moet bijvoorbeeld als rechter naar elke casus kijken. Dus wij als Belastingdienst hebben er niet veel last van."

Aan assurance doen accountants bij de Belastingdienst niet, en aan samenloop met andere dienstverlening evenmin, was de algemene teneur. "En daar gaat groot deel van de regels over."

Dit leidde nog tot enige discussie of de Belastingdienstaccountants door de invoering van horizontaal toezicht toch dichterbij een assurance-rol zijn gekomen, maar Ingrid Doerga concludeerde toch dat deze dienst inderdaad "een buitenbeentje" is.