Toespraak Huub Wieleman bij begrafenis Hans Blokdijk
Tijdens de begrafenisplechtigheid van Hans Blokdijk op dinsdag 16 juli 2013 sprak onder meer NBA-voorzitter Huub Wieleman tot de aanwezigen. Hieronder de integrale tekst.
"Ik moet beginnen met een bekentenis. Ik heb Hans Blokdijk zelf eigenlijk niet gekend. Niet meer dan als spreker tijdens een ledenvergadering en door zijn bijdragen in ons blad en op onze website.
Ik sta hier vandaag dan ook niet als familielid, vriend of oud-collega, maar namens het accountantsberoep in Nederland. Want Hans Blokdijk was, dat kan niemand ontgaan zijn, een gepassioneerd accountant. Een man die zich onvermoeibaar en tot het einde toe heeft ingezet voor zijn beroep. Ik had hem graag veel beter gekend.
Vorige week, in de week dat hij overleed, kwam er opnieuw kritiek over het accountantsberoep heen. Accountants doen hun werk niet goed genoeg, ze zijn te weinig kritisch, laten steken vallen bij hun controles. Dat vond althans de Autoriteit Financiële Markten. En het was niet de eerste keer dat ze dat vonden. Al jaren komt er met enige regelmaat negatieve publiciteit over het accountantsberoep.
Die kritische berichtgeving zal Hans Blokdijk met lede ogen hebben aanschouwd. Want hij stond voor een goede beroepsuitoefening, gedreven door zijn jarenlange visie op een kwalitatief hoogwaardige controle.
Hij was een man met principes, die grote zorgen had over de commerciële kant van het accountantsvak. Een visionair, die onvermoeibaar ageerde tegen de vermenging van controle- en adviesdiensten. Een man die streed voor een zuivere, integere en onafhankelijke accountant. Die al decennia lang waarschuwde voor de gevaren van belangenverstrengeling en commercialisering.
Hans Blokdijk bracht die principes zelf in de praktijk. Hij koos voor een rol als observator en ontwikkelaar van het accountantsberoep, in plaats van vennoot te blijven bij KPMG. Dat besluit nam hij al in 1992, ver voor de dagen van de boekhoudschandalen rondom Enron, WorldCom en Parmalat. Ver voordat het accountantsvak zwaar onder vuur kwam te liggen. Ver voordat de onafhankelijkheid van accountants ter discussie kwam te staan.
Want Hans, als visionair en scherp analyticus, had toen al lang gezien dat er zaken scheef begonnen te lopen. Hij werd dus zelfstandig adviseur, en wetenschapper.
Eerst als hoogleraar accountancy aan de Vrije Universiteit Amsterdam en daarna als hoogleraar accountancy aan Universiteit Nyenrode. En hij was actief in tal van commissies, binnen en buiten de beroepsorganisatie.
Als je zoals Hans Blokdijk een eigen mening hebt, wil je die graag ventileren. En dat deed hij dus ook, met veel passie. Hij schreef met grote regelmaat gezaghebbende artikelen en opinies in de diverse vakbladen, zoals in ons blad Accountant en in het MAB.
Daarnaast verzorgde hij de annotaties bij tuchtrechtuitspraken, eerst in de aparte bundel die daarvoor werd uitgegeven, later in het eigen vakblad. Dat heeft hij tot het einde toe volgehouden, hoe zwaar het hem toen ook viel. De passie voor zijn vakgebied bleef hij houden, tot het laatst aan toe.
Zijn visie oogstte waardering bij veel goed ingevoerde collega's, voor wie hij bekend stond als de absolute autoriteit op ons vakgebied. 'Hans Blokdijk heeft altijd gelijk. En als je denkt dat hij ongelijk heeft, heb je hem verkeerd begrepen', schreef één van de vaste columnisten ooit op onze opiniewebsite, Accountant.nl.
Maar die visie werd natuurlijk niet door iedereen omarmd, want hij had immers het actieve beroep ingewisseld voor een rol als 'relatieve outsider'. Jan Achten schreef daarover vorige week nog dat Hans die aanduiding graag als een geuzennaam beschouwde.
Inmiddels voeren we binnen het beroep regelmatig stevige discussies en organiseren we het debat over onze rol als accountants. Maar jarenlang was Hans in dat opzicht een voorloper.
Velen waren het met hem oneens. Of misschien moet je zeggen dat ze andere belangen lieten voorgaan. Dat bleek bijvoorbeeld bij de discussies rondom onze nieuwe gedragscode, enkele jaren geleden. In de optiek van Hans werden de strakke Nederlandse beroepsregels ingeruild voor "een inferieure internationale variant". Je hoort het hem zeggen.
Hij vocht in de ledenvergadering voor het behoud van de Nederlandse waarden, maar kreeg geen meerderheid achter zich. Na afloop was hij vooral ontstemd over het gebrek aan discussie door de aanwezigen. Want hij stond voor zijn mening, maar was tegelijk altijd ontvankelijk voor argumenten van anderen.
Achteraf mag je constateren dat Hans Blokdijk met zijn waarschuwingen aan het accountantsberoep op veel punten gelijk heeft gekregen. Hij was eigenlijk in zijn eentje de voorloper van de huidige hervormingsgroep Tuacc. Dat zijn immers ook mensen die vooral door liefde voor het beroep gedreven worden.
Als accountantsberoep moeten wij lering trekken uit de visie van een man die zijn tijd vooruit was.
We mogen dankbaar zijn voor deze onvermoeibare, onafhankelijke en altijd scherpe denker, die als geen ander hart had voor het accountantsvak.
Het beroep verliest met Hans een uitgesproken, deskundig en tot het einde toe betrokken collega.
Het is aan ons om, in zijn geest, te zorgen dat het beroep een relevante bijdrage blijft leveren aan het economisch verkeer. Hij kijkt ongetwijfeld van boven kritisch met ons mee.
Bedankt voor alles Hans. Rust zacht."