Nieuws 17 december 2013

Ledenvergadering NBA: van gedragscode tot 'goede mannen'

Ruim 200 NBA-leden togen maandag 16 december 2013 naar Spant in Bussum voor de ledenvergadering. Een verslag.

"Waar gaan we de komende jaren naartoe met het beroep en de NBA?" Aldus opende NBA-voorzitter Huub Wieleman maandag 16 december in Spant in Bussum de tweede ledenvergadering. Hij refereerde aan de publiciteit rond onder meer Ballast Nedam en Econcern en aan de kritische AFM-rapporten over accountantsorganisaties in alle groottecategorieën, om het NBA-motto voor de komende jaren kracht bij te zetten: 'Van regels naar gedrag'.

"We staan voor onze principes en onafhankelijkheid, hoe groot of klein een opdrachtgever ook is. Ik houd van ons vak, we zijn van belang en zwaarmoedigheid past daar niet bij", aldus Wieleman, die nog eens de twee belangrijke pijlers onder het huidige NBA-beleid - deels via verplichte programma's - memoreerde: verbetering van de kwaliteitscontrole en risicosignalering.

VGBA en ViO

Belangrijkste agendapunt waren de Ontwerpverordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA) en de Ontwerpverordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO). Over die verordeningen waren zestien amendementen ingediend, alle vanuit het  bestuur, na consultatie van de leden. Daarnaast kwamen zeven amendementen op de ontwerpverordening over de Raad voor Geschillen ter stemming, alle ingediend door leden.

Na een toelichting door Peter Eimers, voorzitter Adviescollege Beroepsreglementering, op het gevolgde proces, werden de diverse amendementen ter stemming gebracht en uiteindelijk de VGBA en ViO als geheel.

Alle NBA-amendementen werden - voor zover aan stemming behoefte bestond - met grote meerderheid aangenomen. De VGBA als geheel kreeg 443 stemmen voor, 31 tegen en 7 onthoudingen. Bij de ViO als geheel was dat respectievelijk 415, 37 en 15.

Flinke discussie

Toch was er voorafgaand aan de stemmingen flinke discussie over bepaalde aspecten van de verordeningen. De meeste daarvan betroffen de samenloop van dienstverlening, de veronderstelde bedreiging door langdurige betrokkenheid van de accountant van zeven jaar, en het door de ViO gecreëerde onderscheid in de onafhankelijkheidsregelgeving bij oob's en niet-oob's.  

Peter Diekman uitte zijn bezwaren tegen artikel 3 in de VGBA, waarin het fundamentele beginsel van integriteit alleen van toepassing lijkt te zijn bij professioneel handelen, dus niet bij alle handelen van een accountant. "Als je niet integer bent in je privéleven, hoe kun je dan toch als accountant integer opereren? Begrijp ik niets van."

Eimers bracht daar tegen in dat aansluiting is gezocht bij de Wet op het Accountantsberoep en de Wet op het tuchtrecht. "Alleen als je privé iets doet dat het beroep in diskrediet brengt, kun je daar wel op worden aangesproken."

PKI en kwaliteit

Marcel Pheijffer vroeg het bestuur in een uitgebreid betoog - diezelfde ochtend al gepubliceerd als blog op Accountant.nl - waarom de begrippen professioneel-kritische instelling en kwaliteit ("om die twee kernzaken gaat het in de maatschappelijke discussie over ons beroep") niet in de verordeningen zijn opgenomen. In zijn eerder ingediende schriftelijke ‘zienswijze' had hij daarvoor uitgebreid gepleit, maar een deugdelijke tegenargumentatie is volgens hem niet gegeven. Pheijffer eindigde met tien vragen aan het bestuur.

Huub Wieleman benadrukte daarop onder meer dat professioneel-kritische instelling en kwaliteit ook voor het bestuur fundamenteel zijn. "Dat ze niet expliciet terugkomen in de VGBA is waar, maar ze staan wel vele malen vermeld in de toelichtingen." 

Andere opmerkingen over de twee nieuwe verordeningen kwamen van onder meer Mark Dongor ("In hoeverre kan ik vanuit de accountantscode worden aangesproken als ik als fiscaal jurist dingen doe?"), Harry Mock ("Vakbekwaam vind ik een vage term, varieert per sector") en Gerard Dirven ("Waarom moet je onafhankelijker zijn bij oob's dan bij het mkb?").

Raad voor Geschillen

Na deze discussies en het aannemen van de twee gedragscodes werd vervolgens veel aandacht besteed aan de Ontwerpverordening tot wijziging van de Verordening op de Raad voor Geschillen. Dit orgaan biedt voor accountantsklanten een laagdrempelige mogelijkheid om klachten te behandelen over declaraties of door de accountant achtergehouden stukken en vervangt de twee aparte organen die NIVRA en NOvAA daarvoor hadden.

Met name vanuit BDO, dat tijdens de vergadering met veel accountants was vertegenwoordigd, bestonden bezwaren tegen onderdelen van de verordening. Deze hadden met name betrekking op formuleringen die de individuele accountant zouden aanspreken in plaats van - zoals de critici wensten - de organisatie waar de persoon werkt. Ook bepleitten ze een maximering van het bedrag waarover de Raad zich zou mogen uitspreken.

Net als de meeste andere amendementen op deze ontwerpverordening kreeg ook die voorgestelde maximering geen stemmenmeerderheid. NBA-voorzitter Wieleman achtte die ook onnodig: "Behandeling door de Raad voor geschillen is slechts een mogelijke weg die wordt geboden, het staat iedere klager vrij om sowieso naar de civiele rechter te gaan."

'Goede mannen'

De Verordening over de Raad voor geschillen als geheel kreeg 219 stemmen voor, 101 tegen en 3 onthoudingen. Twee ingediende amendementen haalden daarbij wel de eindstreep. Daaronder een tot hilariteit leidende wijziging van een archaïsch aandoende formulering in artikel 9, waarin werd gesteld dat in een bindende adviesprocedure kan worden beslist 'als goede mannen naar billijkheid', of 'naar de regelen des rechts'.

De 'goede mannen' delfden het onderspit en de nieuwe formulering luidt  nu: 'De Raad beslist naar de regelen des rechts, met inachtneming van de tussen partijen gesloten overeenkomst.'