Nieuws 30 december 2013

KPMG schikt voor 7 miljoen in zaak Ballast Nedam

KPMG betaalt het Openbaar Ministerie een schikking voor haar rol bij het verhullen van omkoping van buitenlandse agenten door Ballast Nedam. Het bedrag bestaat uit een boete van 3,5 miljoen euro en een ontneming van 3,5 miljoen.

Dat maken het Openbaar Ministerie en KPMG vandaag bekend in afzonderlijke persberichten. In een interne mail aan de medewerkers meldt KPMG dat in verband met deze zaak Jaap van Everdingen per 1 januari 2014 aftreedt als bestuurder.

Bij KPMG Accountants en drie voormalige accountants (partners) van dat bedrijf is over de boekjaren 2000 tot en met 2003 strafrechtelijk onderzoek gedaan naar de rol van de accountant bij het verhullen van betalingen aan buitenlandse agenten door Ballast Nedam in Saudi-Arabië.

Volgens het OM is de door KPMG verrichte accountantscontrole "bewust uitgevoerd  op een wijze die mede mogelijk heeft gemaakt dat betalingen van Ballast Nedam aan buitenlandse agenten en de daarbij horende schaduwadministratie werden verhuld. KPMG heeft de signalen die het daarover kreeg onvoldoende opgepakt. Binnen KPMG was destijds onvoldoende aandacht voor de naleving van de zorgvuldigheids- en integriteitseisen".

Het OM acht de accountantscontroles rondom deze betalingen "zonder meer verwijtbaar ontoereikend". Gelet op de sleutelpositie van de accountant in het stelsel van financiële verantwoording  spreekt het OM van "ernstige strafbare feiten".

KPMG betaalt in totaal 7 miljoen euro voor haar rol bij de controles over de boekjaren 2000 tot en met 2003. De helft van dat bedrag is een boete, de andere helft betreft ‘ontneming'. Met die laatste term wordt (volgens een toelichting op de OM-website) gedoeld op het afromen van criminele winsten in het kader van de Plukze-wetgeving

KPMG betreurt de gang van zaken rondom de controles van Ballast Nedam en zegt deze ten sterkste af te keuren. De organisatie heeft in het onderzoek volledige openheid van zaken gegeven. Het gaat om oude feiten, terwijl de verantwoordelijken niet meer bij KPMG werkzaam zijn. Twee van de drie betrokken partners zijn reeds met pensioen, van de derde partner is de managementovereenkomst inmiddels beëindigd.

Mede naar aanleiding van deze zaak heeft KPMG aanvullende integriteits-, compliance- en kwaliteitsmaatregelen getroffen, van zowel preventieve als repressieve aard. De preventieve maatregelen dienen bijvoorbeeld om problemen tijdig te signaleren en misstanden te voorkomen. De repressieve maatregelen variëren van herschikking van taken tot opzegging van de arbeidsrelatie.

Het OM heeft deze maatregelen meegewogen bij het bepalen van de hoogte van schikking. De maatregelen zijn ook aan ter hand gesteld aan de AFM, die de naleving ervan zal betrekken in het toezicht op KPMG. Het onderzoek tegen drie verdachte (voormalige) accountants wordt voortgezet.

KPMG-bestuursvoorzitter Jurgen van Breukelen spreekt in het persbericht onomwonden zijn afkeuring uit over de gebeurtenissen rond Ballast Nedam begin deze eeuw. "Met de vandaag bekendgemaakte schikking met het OM zetten we een streep onder een uiterst ongelukkige zaak uit het verleden. We zijn geschokt door de feiten zoals deze in de afgelopen periode uit deze zaak naar voren zijn gekomen en vinden dit volstrekt onacceptabel."

"Hoewel de gebeurtenissen zich meer dan tien jaar geleden afspeelden, zijn onze gevoelens van afkeuring groot. De schikking die we met het OM zijn overeengekomen en de aanvullende maatregelen die we hebben getroffen, nemen dat gevoel niet weg. Dat kan ook niet. Wel kunnen we de gebeurtenissen gebruiken om met nog meer energie en vastberadenheid voort te gaan op de weg die het huidige bestuur heeft ingezet."

In een interne mail aan de medewerkers zegt het KPMG-bestuur "geschokt" te zijn "door de feiten zoals die zich voor ons in dit dossier hebben ontvouwd. Naar de normen van toen én van vandaag, keuren wij de gang van zaken met kracht af".

Tevens wordt in die mail bekendgemaakt dat Jaap van Everdingen per 1 januari 2014 terugtreedt als KPMG-bestuurder en zijn volledige tijd en aandacht zal gaan richten op zijn rol als lead partner voor een selecte groep cliënten. De reden is dat Van Everdingen "heeft overwogen dat zijn positie in de huidige Raad van Bestuur geassocieerd zou kunnen worden met een periode die KPMG nu graag achter zich wil laten. In zijn ogen zou zijn huidige bestuursfunctie KPMG niet helpen om een streep onder het verleden te zetten".

Ook meldt het KPMG-bestuur in de interne mail "dat de betaling van de schikking zal worden geëlimineerd van het resultaat over dit boekjaar en dus geen nadelig effect heeft op de bepaling van loonruimte en variabele beloning".

In december 2012 schikte Ballast Nedam de zaak al met het OM. Het onderzoek tegen enkele voormalig leidinggevenden van Ballast Nedam die ervan worden verdacht dat zij persoonlijk voordeel hebben genoten uit de betalingen aan buitenlandse agenten, is nog niet afgerond.

Tegen KPMG loopt nog een claim van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB). De VEB maakte begin december bekend dat "als KPMG geen waarborgen heeft getroffen tot behoud van haar onafhankelijkheid bij de controle van de jaarrekeningen van Ballast" en dus "in feite niet adequaat was toegerust om de accountantscontrole te verrichten", de noodzaak vervalt tot vergoedingen voor de accountantscontrole. De accountantsfees zullen dan "terugbetaald moeten worden aan Ballast", aldus de VEB.