Nieuws 23 december 2013

AFM verheugd over Europees akkoord auditmarkt

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) is verheugd over het feit dat het Europees Parlement en de Europese lidstaten overeenstemming hebben bereikt over de hervorming van de accountantsmarkt.

Nieuwsbericht van de AFM:

AFM verheugd over overeenstemming tussen EP en EU Lidstaten over versterking accountantscontrole

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) is verheugd over het feit dat het Europees Parlement (EP) en de Europese Lidstaten op 17 december 2013 overeenstemming hebben bereikt over de hervorming van de accountantsmarkt. De AFM verwacht dat het bereikte compromis zal bijdragen aan de benodigde verbetering van de kwaliteit van wettelijke controles, herstel van vertrouwen in accountants en een versterking van het functioneren van de financiële markten.

Compromis komt tegemoet aan kanttekeningen van de AFM

Het Europees Parlement en de Lidstaten hebben de afgelopen twee jaar intensief onderhandeld over de wetgevingsvoorstellen van de Europese Commissie die op 30 november 2011 door Commissaris Barnier, verantwoordelijk voor de interne markt, zijn gepresenteerd. Deze wetgevingsvoorstellen bestaan uit een ontwerpverordening voor wettelijke controles bij controlecliënten die als organisaties van openbaar belang (OOB's) worden aangemerkt en een ontwerprichtlijn met wijzigingen in de huidige Auditrichtlijn (Statutory Audit Directive). De AFM publiceerde op 31 januari 2012 al een uitgebreide analyse van deze wetgevingsvoorstellen en plaatste enkele kanttekeningen bij de voorstellen. De onderhandelingen tussen het Parlement en de Lidstaten hebben geleid tot een compromis dat in belangrijke mate tegemoetkomt aan de kanttekeningen van de AFM.

Onafhankelijkheidsregels in heel Europa versterkt

Op 1 januari 2013 zijn in Nederland strengere onafhankelijkheidsregels geïntroduceerd voor accountantsorganisaties die wettelijke controles verrichten bij OOB's. Deze accountantsorganisaties mogen sindsdien naast de wettelijke controle geen niet-controlediensten verrichten bij deze OOB's en zij moeten iedere acht jaar rouleren. De voorstellen van de Europese Commissie bevatten vergelijkbare maatregelen die de onafhankelijkheid van accountants in heel Europa versterken.

Het nu bereikte compromis bevat een verbod voor accountantsorganisaties die een wettelijke controle verrichten bij een OOB om bij die OOB overige diensten te verrichten die op een 'zwarte lijst' staan. Hoewel de AFM voorstander is van een meer principiële invulling van een dergelijk verbod in plaats van een limitatieve opsomming van verboden diensten, is de AFM tevreden met de toevoeging dat Lidstaten in hun nationale wetgeving diensten mogen toevoegen aan deze zwarte lijst. Op die manier kan de huidige Nederlandse regelgeving met betrekking tot de scheiding van controle en advies bij OOB's worden gehandhaafd. Dit heeft uitdrukkelijk de voorkeur van de AFM.

Het oorspronkelijke voorstel om de omzet uit controlegerelateerde diensten te beperken tot maximaal tien procent van de totale omzet uit de wettelijke controle - een maatregel waarvoor de AFM geen noodzaak zag vanwege de beperkte onafhankelijkheidsbedreiging - is in het compromis versoepeld.

Verder verplicht het compromis accountantsorganisaties na iedere maximale periode van tien jaar te rouleren bij OOB's en een vierjarige afkoelingsperiode in acht te nemen. De Lidstaten hebben de mogelijkheid de roulatietermijn tot maximaal twintig jaar op te rekken (24 jaar in geval van een 'joint audit') als na afloop van de eerste termijn een openbare aanbesteding plaatsvindt. Ook mogen zij in hun nationale wetgeving deze roulatietermijn korter dan tien jaar stellen. Dit betekent dat de huidige Nederlandse verplichting voor accountantsorganisaties na iedere periode van maximaal acht jaar te rouleren bij OOB's kan worden gehandhaafd.

Europees toezicht versterkt

Het compromis bevat regels met betrekking tot de inrichting van het stelsel van publiek toezicht op accountantsorganisaties die het toezicht in Europa versterken en verder harmoniseren. Tegelijkertijd biedt het compromis de ruimte voor specifieke nationale invulling. Het laat zich aanzien dat het Nederlandse stelsel van publiek toezicht, waarin verschillende organisaties een rol spelen, in grote lijnen kan voortbestaan. De AFM verleent vergunningen, voert inspecties en onderzoeken uit en kan bestuursrechtelijk handhaven. De Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) is verantwoordelijk voor de opleiding en permanente educatie van accountants en stelt beroepsregels op die door de minister van Financiën worden goedgekeurd. De Accountantskamer is ten slotte verantwoordelijk voor het tuchtrecht voor individuele accountants. Op Europees niveau gaan toezichthouders op accountantsorganisaties samenwerken in de nieuw op te richten Committee of European Auditing Oversight Bodies (CEAOB). Hoewel de AFM graag een grotere rol had gezien voor ESMA in dit Europese toezicht, zal de AFM zich volledig inzetten voor het welslagen van de CEAOB.

Vergaande en arbitraire maatregelen geschrapt

De AFM is blij te constateren dat in het compromis maatregelen zijn geschrapt die de AFM in haar analyse als vergaand en arbitrair had beoordeeld. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de verplichte opsplitsing van grote accountantsorganisaties, de verplichte deelname van 'kleine' accountantsorganisaties aan de aanbestedingsprocedure en de introductie van een Europees kwaliteitscertificaat voor accountantsorganisaties die wettelijke controles verrichten bij OOB's.

Directe werking en nationale implementatie

De Verordening is rechtstreeks werkend voor alle Lidstaten en treedt twintig dagen na de officiële publicatie in werking. Twee jaar na inwerkingtreding wordt de Verordening ook daadwerkelijk van toepassing. Voor sommige bepalingen, waaronder de verplichte kantoorroulatie, is een overgangsregeling opgenomen waardoor deze bepalingen pas op een later moment van toepassing worden en stapsgewijs effect krijgen. De wijzigingen in de Richtlijn moeten binnen twee jaar na inwerkingtreding door de Lidstaten worden geïmplementeerd in hun nationale wetgeving.