Nieuws 23 januari 2013

Fiscalisten big four onder Brits vuur

Eind januari moeten de big four zich in Engeland verantwoorden voor hun rol bij belastingontwijking door bedrijven. De hoofden van de belastingpoten van de firma's worden dan verwacht bij de parlementaire Public Accounts Committee (PAC).

In de Britse politiek klinken al langer bedenkingen tegen de adviserende rol van de big four bij het streven van hun klanten de belastingafdracht in Engeland te reduceren. De PAC wil daarover nu openheid van zaken. Op 31 januari aanstaande moeten de belastingbazen van de vier kantoren zich verantwoorden bij deze parlementaire commissie.

Het laatste halfjaar is er toenemende aandacht voor de rol van de accountantskantoren op dit gebied. Het gaat hier niet over illegale praktijken, maar wel over in de ogen van veel politici ongewenst advies hoe bedrijven hun belastingafdracht kunnen minimaliseren door handig gebruik te maken van bestaande (internationale) mazen in de wet en kunstmatige offshore-constructies.

De aandacht voor dit onderwerp laaide in Engeland op na een uitzending van de BBC begin december 2012. Daarin werd uiteengezet hoe de big four multinationals op een agressieve manier terzijde staat om zo min mogelijk belasting in Engeland af te dragen.

Het leidde tot veel kritiek. De big four zouden aan de ene kant grote contracten van de Britse overheid binnenslepen, maar tegelijkertijd diezelfde overheid tegenwerken door bedrijven te helpen belastinggeld uit het land te houden.

Belastingspecialist Richard Murphy, oprichter van Tax Justice Network, een netwerk van maatschappelijke organisaties en specialisten (onder wie individuele accountants) die streven naar belastinghervorming, vertelde: 'International tax avoidance could not happen without the active involvement, consent and support of the big four firms of accountants, and the fact that they maintain offices in all the major tax havens in the world to ensure that this activity can take place.'

De thematiek is actueel, ook in Nederland. Vanmorgen berichtte de Volkskrant dat buitenlandse bedrijven via fiscale constructies 57 miljard euro door Nederland sluizen, zonder belasting te betalen. In het artikel worden Google, IBM en ENI genoemd als bedrijven die het meeste geld door Nederland pompen.

Afgelopen najaar (2012) stelde Tax Justice Network de rol van de big four bij het adviseren over belastingconstructies ook al aan de kaak. Volgens een rapport van deze organisatie zoeken zowel accountantskantoren als banken steeds vaker belastingparadijzen op. De big four hebben volgens het rapport meer dan tachtig kantoren in 'offshore tax havens', deels om via constructies geldstromen van klanten aan het zicht van de fiscale autoriteiten te onttrekken. Veel van deze constructies zijn elders illegaal, maar niet in de belastingparadijzen, waar toezicht of wet- en regelgeving die deze praktijken tegengaat ontbreekt.

In de zomer van 2012 bekritiseerde Tax Justice Nederland (TJN) de grote accountantskantoren vanwege hun rol op dit gebied. De Nederlandse organisatie vroeg de big four toen om de Europese Commissie te helpen bij het voorkomen van dubbele niet-belastingheffing door fiscale constructies binnen Europa.

Daarbij vroeg TJN de vier kantoren ook hoe advisering over dubbele niet-belastingheffing zich verhoudt tot hun publieke taak als controlerend en onafhankelijk accountant.