Nieuws 19 juni 2012

'Operational audits waardevoller dan cijfercontrole'

"Natuurlijk is het controleren van cijfers van belang. Maar persoonlijk hecht ik meer waarde aan het oordeel van een operational auditor. Daar hebben we voor de toekomst van ons bedrijf meer aan dan aan een terugblik op de cijfers." Aldus directeur Hans Smits van het Havenbedrijf Rotterdam.

Smits zei dit op maandag 18 juni 2012 op een seminar van de Algemene Rekenkamer en de Rekenkamer Rotterdam in Den Haag over publieke verantwoording. 

Smits: "Het afleggen van publieke verantwoording is voor ons als private onderneming vanzelfsprekend. We maken om de vijf jaar een toekomstplan voor de komende vijf jaar. Dat wordt goedgekeurd door onze aandeelhouders. Verder leggen we over tal van andere processen verantwoording af aan de aandeelhouders of de gemeenteraad van Rotterdam." 

Smits schetste uitgebreid de controlemechanismen die het Havenbedrijf vanuit de publieke taak heeft ingebouwd in zijn commerciële onderneming: "Onze interne accountantsdienst houdt de vinger stevig aan de pols. Daarna voeren we permanent operational audits uit. En we hebben een risk sheet met een top 10 van strategische risico's. Het zijn allemaal stappen die erop gericht zijn om automatismen in te bouwen waardoor we als organisatie beter worden." 

Ook over het privatiseren van publieke diensten liet hij zich uit. "De overheid heeft het aan zichzelf te danken dat de privatisering van publieke diensten met de overheid als aandeelhouder deels is mislukt. Men had voordat men aan de verzelfstandiging begon de eigen positie als aandeelhouder stevig moeten verankeren. Dat is lang niet altijd gebeurd. Bij het Havenbedrijf Rotterdam wel, waar Rotterdam voor zeventig procent en het Rijk voor dertig procent aandeelhouders zijn." 

In weerwil van het onderzoek dat de Eerste Kamer op dit moment doet naar de al dan niet geslaagde privatisering van overheidsdiensten, toonde hij zich enthousiast over de verzelfstandiging van het Havenbedrijf in 2004. Hij noemde zijn bedrijf een hybride organisatie, die behalve een publieke taak (scheepvaartbegeleiding) ook een commerciële taak heeft (havenontwikkeling). 

Smits herinnerde ten slotte eraan dat de aanleg van de Tweede Maasvlakte het enige grote semi-publieke infrastructurele project in Nederland is dat geen overschrijding van het budget en de tijdsplanning kent. "Vergelijk dat maar eens met de Betuwelijn of de Noord-Zuidlijn. Maar eigenlijk vind ik het van ons niet eens zo'n prestatie. Het is een kwestie van vooraf goed je interne checks and balances organiseren. Helaas is dat niet gebruikelijk bij de overheid."