Bijeenkomst Assurance in MKB: ‘Groot pleidooi voor professionaliteit’
Professioneel optreden en professional judgment moeten in de beroepsuitoefening van mkb-accountants weer voorop komen te staan. Daarbij moeten (controle)regels de 'vangrails' zijn in plaats van de belangrijkste leidraad voor het werk. Die twee punten kwamen naar voren in de vandaag gehouden bijeenkomst 'Assurance in het MKB'.
Directe aanleiding voor de door de NBA en Tuacc georganiseerde bijeenkomst was de publicatie van de Handleiding Nederlandse controlestandaarden bij controles in het MKB. Op de omvang (370 pagina's) van deze NBA-handleiding, een vertaling van de internationale IFAC-standaarden op dit terrein, werd eerder kritiek geuit door Tuacc-aanjager Pieter de Kok.
De Kok herhaalde tijdens de door Robert Mul (hoofd Beroepsontwikkeling & Beleid van de NBA) geleide bijeenkomst zijn verzoek om een handleiding "in tien A-4tjes". NBA-projectleider Gerard van IJzendoorn antwoordde daarop dat het moet worden gezien als naslagwerk. "Van de Van Dale wil ik ook geen samenvatting van tien pagina's".
De publicatie van de Nederlandse handleiding kwam voort uit de behoefte om bij meer kleinere bedrijven dan nu het geval is een goedkeurende verklaring te kunnen geven in plaats van - zoals bij ontbrekende AO/IC te vaak 'automatisch' gebeurt - een verklaring van oordeelonthouding. "Doel van de handleiding is om vaker een redelijke mate van zekerheid te bereiken, ook bij kleinere entiteiten, door proportioneel te werken", aldus Van IJzendoorn. In de VS en Groot-Brittannië is het aantal goedkeurende verklaringen bij mkb-ondernemingen aanmerkelijk groter.
Arnout van Kempen, partner van FPLC en blogger op deze site, stelde meer in het algemeen dat de dat de juridisering en regelgroei in het accountantsberoep, en daar valt ook de lijvige nieuwe handleiding wat hem betreft onder, niet voortkomen uit de wens van wetgever of toezichthouder maar uit het beroep zelf. "Toezichthouders willen een deskundige mening, geen gevink. En ook het maatschappelijk verkeer wil iets anders. Men wil gewoon dat een accountant met een deskundig oordeel zegt of een onderneming deugt".
Volgens Van Kempen zijn accountants de enige professionals die zich vervolgens terugtrekken achter de regels in plaats van aan die vraag te voldoen. "We zouden moeten voldoen aan de behoefte in plaats van aan een wettelijke verplichting."
Daarnaast betoogde hij dat veel mkb-accountants ten onrechte menen bij samenstelopdrachten niet aan 'assurance' te doen. Ze doen, bijvoorbeeld in vergelijking met een administratiekantoor, nu al veel meer dan ze beseffen. Hij analyseerde voor de zaal de tekst van de desbetreffende COS 4410 en kwam tot vijf elementen in een samenstelopdracht waarbij wel degelijk assurance wordt gegeven.
Niet iedereen sloot zich hierbij aan, maar getuige de reacties vanuit de zaal ervoeren veel aanwezigen zijn stellingname als een eyeopener.
Eensgezindheid, zowel in de zaal als onder de drie sprekers, was er wel over de vaststelling dat regels moeten dienen als 'vangrail' bij het professionele werk van de deskundige accountant in plaats van, zoals nu te vaak het geval is, als gedetailleerde handleiding voor het (assurance-)werk. Diverse aanwezigen ervoeren de discussie als "een groot pleidooi voor professionaliteit en professional judgment".
Een professionaliteit die volgens de meeste aanwezigen, samen met de specifieke deskundigheid van accountants en hun verantwoordelijkheid jegens het maatschappelijk verkeer, het verschil maakt met het doorsnee administratiekantoor. Op een vraag van Robert Mul naar het onderscheid tussen een accountants- en administratiekantoor in de mkb-markt kwam het antwoord: "Administratiekantoren zijn goedkoper, op prijs win je niet. Dat moet op een andere manier. Wij zijn geen 'administratiefabriek' en moeten ons op een andere manier onderscheiden, en wel met onze adviezen en nadruk op de interne beheersing."
