Nieuws 16 april 2012

Fiscale tipgever geheim houden niet eerlijk

De Belastingdienst blijft weigeren de naam openbaar te maken van de tipgever die vierhonderd zwartspaarders heeft aangegeven. Ook al heeft de geheimhoudingskamer van de Arnhemse rechtbank gezegd dat dit moet. In Straatsburg zou de Belastingdienst een rechtszaak hierover waarschijnlijk verliezen.

Op 16 september 2009 heeft de Belastingdienst een overeenkomst gesloten met een tipgever. Deze zal "in ruil voor een vergoeding" informatie verschaffen "over een groot aantal Nederlandse belastingplichtigen met buitenlands vermogen dat mogelijk (nog) niet in de Nederlandse belastingheffing is betrokken". De informatie betreft vermoedelijk zo'n vierhonderd zwartspaarders van de Rabobank in Luxemburg.

Verschillende zwartspaarders voor wie een naheffing en een boete dreigen, hebben de Belastingdienst gevraagd om de informatie en de identiteit van de tipgever bekend te maken. Op die manier kunnen zij de betrouwbaarheid van de gegevens toetsen. Tot nu toe heeft de Belastingdienst alleen documenten overgelegd, waarin alle passages die kunnen wijzen op de bank en de tipgever zwart zijn gelakt.

De geheimhoudingskamer van de Rechtbank Arnhem heeft in februari gezegd dat de Belastingdienst ook de identiteit van de tipgever bekend moet maken. De Belastingdienst heeft tot nu toe geen gevolg gegeven aan deze uitspraak.

Wijzend op deze uitspraak hebben andere zwartspaarders de voorzieningenrechter van de Rechtbank 's-Gravenhage verzocht om de Belastingdienst tot bekendmaking te dwingen. De rechter heeft het verzoek afgewezen, omdat alleen de belastingrechter de Belastingdienst kan dwingen.

In dezelfde week kwam het Europees Hof voor de Rechten van de Mens met een uitspraak over Yves Chambaz. Deze Zwitser ontkent bij hoog en bij laag dat hij verzwegen bankrekeningen zou hebben. Chambaz werd zowel door de federale als kantonnale Belastingdienst onder vuur genomen. Omdat hij weigerde nadere informatie te verstrekken, kreeg hij een boete. Toen Chambaz naar de documenten vroeg waarop de fiscus de aanslagen en boetes baseerde, weigerde de fiscus dat met het argument dat Chambaz ook geen nadere informatie verstrekte.

Volgens het Europese Hof heeft Chambaz echter het volste recht om geen belastende informatie over zichzelf te verstrekken. Bovendien heeft hij recht op toegang tot al het bewijsmateriaal in de boetezaak. Bij de gewone belastingheffing is dat niet zo. Door geen openheid betrachten, heeft de Zwitserse staat het beginsel van gelijke wapens geschonden. De staat mag bewijsmateriaal alleen achterhouden om een vitaal nationaal belang of de grondrechten van anderen te beschermen. Die waren in dit geval niet in het geding en daarom heeft Chambaz geen eerlijke procedure gehad.

Deskundigen denken niet dat belastingheffing in Nederland kan worden gezien als een zaak van vitaal nationaal belang. Ook vinden ze het niet waarschijnlijk dat het recht op privacy van de tipgever openbaarmaking kan verhinderen. De man heeft er immers zelf voor gekozen om de geheime informatie - tegen betaling - naar buiten te brengen.

Voorlopig kan de Belastingdienst tijd blijven rekken. Want voordat de fiscus definitief gedwongen wordt om de naam van de tipgever prijs te geven, zijn er waarschijnlijk heel wat jaren verstreken en heel wat zwartspaarders aangeslagen.

De zwartspaarders hebben in ieder geval één troost: de tipgever moet gewoon belasting betalen over zijn vergoeding.