Audit Analytics-onderzoek accountantswissels en restatements
Het Amerikaanse onderzoeksbureau Audit Analytics heeft onderzoek gedaan naar de rol van de 'frisse blik' van een nieuwe accountant bij jaarrekeningherzieningen van beursgenoteerde ondernemingen.
Het bureau deed het onderzoek om 'inzicht en informatie' te leveren voor een consultatie van de PCAOB, de Amerikaanse toezichthouder op accountantsorganisaties, over verplichte kantoorroulatie.
Audit Analytics onderzocht ondernemingen die enige tijd voor of juist na de aanstelling van een ander controlerend accountantskantoor de jaarrekening moesten herzien. Daarmee wilde de onderzoekers bekijken in hoeverre de 'frisse blik' van een nieuwe accountant bijdraagt aan de ontdekking van fouten in de jaarrekening.
Audit Analytics bekeek de restatements van Russell 1000-ondernemingen in de periode van vijf jaar vanaf 1 januari 2006. In totaal bestond de onderzoekspopulatie uit 1.355 bedrijven.
In de onderzochte periode werden 291 jaarrekeningherzieningen bekendgemaakt en wisselden 168 bedrijven één of meer keren van accountantskantoor (in totaal 173 accountantswisselingen). 53 van de jaarrekeningherzieningen vonden plaats bij ondernemingen waar sinds 1 januari 2005 een andere accountant is aangesteld.
Op basis van een analyse van die laatste 53 gevallen komt Audit Analytics tot de volgende conclusie:
- bij ongeveer 64 procent (34 van de 53) van de restatements werden de fouten ontdekt door de 'zittende' accountant, dus voor de accountantswissel;
- bij ongeveer 7,5 procent (4 van de 53) van de restatements werden de fouten (deels) ontdekt als gevolg van de 'frisse blik' van een nieuw aangestelde accountant;
- bij ongeveer 15 procent (8 van de 53) van de restatements werden de fouten ontdekt door de ondernemingen zelf of een toezichthouder zoals beurstoezichthouder SEC;
- ongeveer 13 procent (7 van de 53) van de restatements vond plaats na de accountantswissel, maar hadden de fouten in de jaarrekening betrekking op de periode nadat de nieuwe accountant al was aangesteld (‘auditor restates own work', en daarom geen sprake van 'frisse blik').
Van het totale aantal restatements werd ongeveer 82 procent (238 van de 291) bekendgemaakt door bedrijven waarbij in de onderzochte periode geen wisseling van accountant had plaatsgevonden.
Alhoewel de onderzoekers geen duidelijke conclusie presenteren over het nut van kantoorroulatie voor het ontdekken van fouten in de jaarrekening, laten zij er in de bevindingen over de totale populatie jaarrekeningherzieningen weinig twijfel over bestaan dat zij weinig heil zien in de voorgestelde maatregel van de toezichthouder.
"The total auditor changes experienced by the Russell 1000 since January 1, 2005 had a 'fresh eyes' restatement discovery rate of no more than about 3.0%."
Bovendien, zo constateert Audit Analytics, was bij de vier gevallen waar sprake was van een ‘frisse blik' van een nieuwe accountant in twee gevallen sprake van een 'oude' accountant die minder dan tien jaar, de voorgestelde roulatietermijn, controleerde bij de betreffende onderneming.
En ten slotte: "In addition to the 4 'fresh eyes' restatements, 7 restatements corrected misstatements that occurred after the engagement of the new auditor, 5 of which may be attributable to a lack of familiarity the recently engaged auditor had with its new client and the business."