Scheiding controle-advies dichterbij
Er tekent zich een kamermeerderheid af voor een algeheel verbod op advisering door accountants bij controleklanten van openbaar belang (oob's). Ook het slechten van de Chinese muren tussen het toezicht op accountants en op financiële verslaggeving kan op een meerderheid rekenen in de Tweede Kamer.
Dat is vanmorgen duidelijk geworden in de eerste termijn van het wetgevingsoverleg over het Tweede pakket wetgeving financiële markten. In dat overleg worden onder meer de amendementen behandeld die betrekking hebben op de accountancy.
Het amendement over het verbod op advisering bij controleklanten wordt uiteraard gesteund door de indieners PvdA, SP en GroenLinks. Daarnaast steunt ook de ChristenUnie het amendement. De PVV zegt 'warme belangstelling' te hebben voor het voorstel. Met de steun van de gedoogpartij zou het amendement de steun hebben van een kamermeerderheid. De VVD is tegen het een rigoureuze scheiding van controle en advies.
Er is wat onduidelijkheid bij enkele fracties over het onderscheid tussen audit en non-audit. D66 is in principe voor een scheiding tussen controle en advies, maar wil duidelijkheid over het onderscheid in de vorm van een lijstje met wat wel en niet tot audit behoort. Assurancediensten bij subsidies, halfjaarcijfers en mvo-verslagen bijvoorbeeld horen volgens D66-woordvoerder Wouter Koolmees wel tot audit en zouden dus door de controlerend accountant verricht moeten kunnen worden. Ook de ChristenUnie wil graag zo'n lijstje van de minister.
Ronald Plasterk (PvdA) zegt met audit alleen de wettelijke jaarrekeningcontrole te bedoelen. "Subsidieverklaringen horen daar bijvoorbeeld niet bij, dat is duidelijk."
Het amendement over de verplichte roulatie van accountantskantoor om de zes jaar met een afkoelingsperiode van twee jaar kan rekenen op de steun van PvdA, SP en indiener PVV. GroenLinks vraagt de minister om zijn mening over dit onderwerp en VVD en D66 zijn tegen kantoorroulatie. Of het amendement op een kamermeerderheid kan rekenen is dus nog de vraag.
Dat hangt ook af van de uiteindelijke opstelling van het CDA. Kamerlid Elly Blanksma van deze partij gaf aan dat alternatieven voor scheiding van controle en advies en kantoorroulatie ook onderzocht moeten worden. Zij riep de indieners van de amendementen daarom op deze aan te houden tot begin maart, als de definitieve inventarisatie van de consultatie accountancy beschikbaar is.
Daarnaast zou zij de amendementen ook nog graag beoordeeld zien door de Raad van State en Actal, om de gevolgen voor bedrijven duidelijk te krijgen.
Over de fusie van NOvAA en NIVRA zijn de fractiespecialisten, voorzover ze daar vanmorgen aandacht aan besteedden, positief. Blanksma (CDA) dringt wel aan op een grotere differentiatie tussen mkb- en niet-mkb-accountants. Dit zou in de opleidingseisen tot uitdrukking moeten komen. Zij wijst daarbij op de opvatting van de Commissie Eindtermen Accountancy (CEA), die pleit voor nadrukkelijker onderscheid in bevoegdheden tussen AA's en RA's.
VVD-kamerlid Matthijs Huizing vroeg zich af of het wel zinvol is om zowel RA's als AA's toe te staan alle overige wettelijke controles uit te voeren. Ook hij pleit voor differentiatie in de opleiding. De tijd in de opleiding kan misschien beter aan mkb-specifieke onderwerpen worden besteed, zoals ook de CEA voorstelt.
Het afbreken van de Chinese muren tussen het toezicht door de AFM op accountants en op financiële verslaggeving kan rekenen op een ruime kamermeerderheid. PvdA, PVV, SP, D66 en GroenLinks zijn voor het amendement waarin dit wordt voorgesteld. VVD en CDA niet, al wil deze laatste partij wel een 'muizenluikje' toestaan, waarmee informatie-uitwisseling onder strenge voorwaarden, in specifieke gevallen, mogelijk moet worden.
Naast de drie bovengenoemde amendementen kwam ook een vierde amendement met betrekking tot accountants ter sprake. Daarin wordt voorgesteld dat oob's een voorgenomen wisseling van accountantskantoor vooraf moeten melden aan toezichthouder AFM. Echter, niet alle fractiewoordvoerders gingen op dit voorstel in.