Scheiding controle-advies iets bijgesteld, verplichte roulatie per 2016
De scheiding van controle en advies en de verplichte roulatie van accountantskantoor worden respectievelijk inhoudelijk en wat betreft ingangstermijn iets aangepast, maar blijven onderdeel van de nieuwe accountantswet waarover de Eerste Kamer volgende week zal stemmen. De fusie van NIVRA en NOvAA tot NBA zal naar verwachting per 1 januari 2013 een feit zijn.
De eerder dit jaar in het amendement Plasterk vervatte zeer strikte afbakening van toegestane diensten naast de controle wordt iets verruimd met aanpalende assurance-vormen. Dat creëert duidelijkheid en komt daardoor ook meer in lijn met de Europese voorstellen op dit gebied.
De verplichte roulatie van accountantskantoor bij oob's zoals vervat in het amendement Van Vliet, zal per 1 januari 2016 van kracht worden. Voorafgaand aan die datum zal tevens worden gekeken in hoeverre en hoe de Europese regelgeving op dat terrein zich dan al of niet heeft afgetekend.
Dat bleek tijdens het tweede deel van de behandeling van de Wet op het accountantsberoep (Wab) vandaag in de Eerste Kamer. De wet regelt de fusie van de beroepsorganisaties NOvAA en NIVRA tot NBA, maar dat onderwerp kwam slechts beperkt aan de orde. Over de wenselijkheid van die fusie bestaat vrijwel geen verschil van mening.
In het eerste deel van het debat stonden de door de Tweede Kamer aangenomen amendementen over respectievelijk scheiding van controle en advies en kantoorroulatie bij oob's centraal. In de avond volgde het antwoord van de regering en de re- en dupliek daarop.
Reagerend op eerder vandaag gestelde vragen stelde minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem (PvdA) dat de bestuurlijke inrichting van de NBA en de pluriformiteit in zijn visie voldoende zijn gewaarborgd.
Over de amendementen van Van Vliet en Plasterk merkte de minister op dat het oorspronkelijke wetsvoorstel weliswaar een veel beperktere strekking heeft dan waar de amendementen over gaan, maar dat dit de vorige minister van Financiën er uiteindelijk niet van heeft weerhouden het wetsvoorstel toch bij de Eerste Kamer in te dienen.
Ook Dijsselbloem zelf ziet geen aanleiding om de amendementen in de verdere behandeling los te koppelen van de eigenlijke wet. De Europese wetgeving bevindt zich volgens de minister in een nog zo vroeg stadium dat ook dat geen reden is de amendementen apart te behandelen.
Niettemin constateert Dijsselbloem dat bij de amendementen wel vragen kunnen worden gesteld. Het amendement Van Vliet over verplichte roulatie gaat minder ver dan de voorliggende Europese plannen. Het amendement Plasterk over de scheiding van controle en advies gaat daarentegen juist verder dan wat in Europa lijkt te worden beoogd.
Dijsselbloem stelde daarom voor om ten aanzien van het amendement Plasterk samen met de Eerste Kamer een formulering te vinden die zowel voor Plasterk als die Kamer aanvaardbaar is en leidt tot helderheid over welke diensten wel en niet zijn toegestaan naast de accountantscontrole. Dit zou de afbakening in het amendement Plasterk ook meer in overeenstemming brengen met de Europese plannen op dit gebied. "Als we dat hier met elkaar uitspreken is het deel van de wetsgeschiedenis, maar een motie kan ook."
Het werd een motie, ingediend door Dijsselbloems partijgenoot André Postema. De strekking daarvan is dat onder de in het amendement bedoelde assurancediensten, naast de controlediensten mede wordt verstaan de assurancewerkzaamheden aangaande het directieverslag, corporate governance, risicomanagement en maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Een tweede door Postema ingediende motie betreft de in het amendement Van Vliet vervatte verplichte kantoorroulatie. In overeenstemming met de geluiden bij andere partijen in de Eerste Kamer en de wens van de minister, wordt daarin bepaald dat deze maatregel van kracht wordt per 1 januari 2016.
Peter Essers (CDA) acht het door de door Dijsselbloem voorgestelde constructieve aanpassingen inmiddels een 'decent proposal', maar vindt 1 januari 2016 een te korte termijn. Na overleg met zijn fractie zal hij er volgende week nadere mededelingen doen over het uiteindelijke CDA-standpunt.
Ook Joris Backer (D66) zou de ingangsdatum van beide maatregelen graag iets verder weg willen leggen dan 1 januari 2016, evenals Menno Knip (VVD), die pleitte voor een verdere verschuiving van de ingangstermijn, zo mogelijk tot 2018.
Knip zei zich wel neer te leggen bij de meerderheid van de Eerste Kamer dat een 'novelle' waarbij de amendementen worden losgekoppeld niet haalbaar is. Ook de VVD zal daarom de motie Postema steunen waarin een verruiming van de naast de controle toegestane dienstverlening mogelijk wordt gemaakt.
Minister Dijsselbloem resumeerde in tweede termijn dat wat hem betreft het door de motie bijgestelde amendement Plasterk direct van kracht wordt, met inachtneming van de in het amendement opgenomen overgangstermijn van twee jaar waarin lopende advisering mag worden afgerond.
Het amendement Van Vliet over verplichte roulatie moet wat de minister betreft echt per 1 januari 2016 van kracht worden. De termijn is volgens hem redelijk en in lijn met wat daar in Europa over is gezegd, en een harde datum is nodig om helderheid in de sector te scheppen. Een half jaar voor die ingangsdatum zal hij de Kamer wel rapporteren over "waar we dan staan" met de Europese regelgeving, zodat daar zonodig rekening mee kan worden gehouden.
De stemming in de Eerste Kamer vindt volgende week dinsdag 4 december plaats.