Nieuws 11 oktober 2012

KPMG: 'Ingrijpende gevolgen pensioenregel voor beursgenoteerde bedrijven'

De veranderingen die volgend jaar worden doorgevoerd in IAS 19, de regels die bepalen hoe beursgenoteerde ondernemingen met hun pensioenverplichtingen moeten omgaan, hebben ingrijpende gevolgen voor de bedrijven.

Dit blijkt uit onderzoek van KPMG onder zestig Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen naar de wijze waarop zij hun pensioenverplichtingen berekenen. 

De toepassing van de gewijzigde regels heeft tot gevolg dat het eigen vermogen van de bedrijven met 22,3 miljard euro zal dalen. De belangrijkste reden hiervoor vormt het afschaffen van de 'corridor-methode', die de bedrijven nu nog in staat stelt actuariële winsten of verliezen uit te smeren over de toekomst. Met het afschaffen van de corridor-methode worden actuariële winsten en verliezen direct zichtbaar in de periode waarin zij zich voordoen. 

"Dit vergroot het inzicht in de actuele pensioenverplichtingen van de bedrijven en is in lijn met de huidige opvattingen dat de balans van een bedrijf de huidige verplichtingen moet laten zien", zegt Alexander van Stee van KPMG. Van Stee: "Deze benadering leidt echter ook tot een grotere volatiliteit op de balans." 

Uit het onderzoek blijkt dat 70% van de onderzochte ondernemingen de corridor-methode hanteert. De afschaffing heeft voor deze bedrijven tot gevolg dat de totale balansverplichting van de aan de AEX genoteerde bedrijven met zo'n 22,3 miljard euro zal stijgen. Dit is een gevolg van het feit dat de totale actuariële winsten per 31 december 2011 zo'n 1,3 miljard euro bedroegen en de totale actuariële verliezen zo'n 23,6 miljard euro. Dat betekent dat het eigen vermogen van de bedrijven met hetzelfde bedrag zal dalen. Voor individuele bedrijven blijken de actuariële winsten of verliezen substantieel te verschillen, variërend van actuariële winsten tot één miljard euro en actuariële verliezen tot twaalf miljard euro. 

Ook als ondernemingen de corridor-methode niet toepassen, heeft de nieuwe standaard volgens Van Stee een belangrijke invloed op de verslaggeving van DB-regelingen. De eisen voor de toelichting op pensioenverslaglegging worden zwaarder en ook de wijze waarop de pensioenlast wordt bepaald, verandert. Van Stee: "Vooral omdat IAS 19 een nieuwe benadering introduceert voor de berekening van de netto-interestlast of - bate in de winst- en verliesrekening over de nettopensioenverplichting." 

"Deze netto-interestlast of - bate dient te worden berekend met behulp van de disconteringsvoet die voor de berekening van de pensioenverplichting wordt gehanteerd. Het gevolg hiervan is dat een onderneming niet langer het verwachte rendement over de fondsbeleggingen als bate in de winst- en verliesrekening mag verwerken. Voor veel ondernemingen met DB-regelingen leidt de wijziging van IAS 19 tot een hogere nettopensioenlast en dus tot een lagere nettowinst." 

De gevolgen van de wijziging voor de pensioenkosten van de bedrijven blijken uiteindelijk beperkt. Een kleine 80% van de bedrijven ziet de pensioenkosten met maximaal 10% stijgen of dalen, voor 16% stijgen of dalen de kosten tussen de 10% en 20% en nog eens 7% ziet de kosten met meer dan 20% afnemen.