Nieuws 10 januari 2012

PwC keurde boeken Madoff-fonds terecht goed

PricewaterhouseCoopers heeft de boeken van Madoff-beleggingsfonds de Fairfields Greenwich Group voldoende onderzocht. Er waren geen red flags die tot aanvullende controlewerkzaamheden noopten, zegt de Accountantskamer.

De Accountantskamer heeft de klacht van een investeerder en Deminor, dat optreedt namens zevenhonderd gedupeerde beleggers, ongegrond verklaard.

PwC verstrekte een goedkeurende verklaring over de boekjaren 2003, 2004 en 2005. Volgens de klagers had de accountant met het oog op de frauderisico's aanvullende controlewerkzaamheden moeten verrichten. Als de accountant op grond van haar onderzoek bijtijds meer zekerheid zou hebben verschaft over de waarde van de activa was de fraude vermoedelijk eerder aan het licht gekomen.

Diepgravende onderzoeken SEC

Gezien het gemotiveerde verweer van de accountant is de Accountantskamer het niet eens met de klagers. Mede gezien de inhoud van de destijds geldende standaarden en richtlijnen had de accountant voldoende grondslag voor zijn goedkeurende verklaringen. Er waren destijds geen red flags die wezen op mogelijke frauduleuze praktijken. Voor aanvullende controlemaatregelen of een verklaring van oordeelonthouding was daarom geen reden.

Dat Madoff via de drie Nederlandse vennootschappen van de Fairfields Greenwich Group een driedubbelrol speelde, had de wenkbrauwen van PwC niet hoeven doen fronsen. In de Verenigde Staten was het toegestaan en niet ongebruikelijk om zowel beheerder, custodian als broker te zijn van een beleggingsfonds.

Daarbij komt dat de vennootschappen die deze rollen vervulden onder toezicht stonden van De Nederlandsche Bank en de SEC. De Accountantskamer tilt daar zwaar aan, ook al omdat de SEC in de loop der jaren verschillende, 'soms diepgravende onderzoeken' heeft verricht naar de activiteiten van de fraudeur en daarin geen aanleiding heeft gezien hem van fraude te verdenken.

Volgens de Accountantskamer mocht PwC ook afgaan op de verklaringen van Madoff zelf, gezien diens reputatie, gezien de goedkeurende SAS 70-verklaring die Ernst & Young had afgegeven over de interne beheersing bij Fairfields Greenwich en gezien het verslag van een bezoek dat PwC Bermuda had afgelegd. Om die reden had PwC Nederland ook niet hoeven nagaan hoe ver de controles van Madoffs accountant David Friehling reikten.

Evenmin had de accountant navraag hoeven doen bij de instellingen waar voor 5 miljard dollar aan aandelen en US Treasury Bills waren geboekt. De stelling van PwC dat dit weinig zin had gehad, hebben de klagers niet weersproken. Ook het verweer dat andere accountants ook geen bewijzen van fraude hebben gevonden bij de andere 'cliënten' van Madoff  hebben de klagers volgens de kamer niet weersproken.

Diepgravend onderzoek AFM

De Accountantskamer heeft het niet nodig gevonden voor zijn oordeel de controledossiers op te vragen. Het ligt volgens de kamer meer op de weg van de AFM om desgewenst haar bevoegdheden te gebruiken voor 'een (diepgaand) onderzoek' naar de controledossiers. Als uit zo'n onderzoek nieuwe feiten en/of omstandigheden blijken, kan de AFM eventueel een nieuwe tuchtklacht indienen.

Deminor gaat 'hoogstwaarschijnlijk' in beroep tegen de uitspraak.