'Gouden kans Nederlandse auditaanpak'
De huidige behoefte aan audit vanuit lange-termijn aandeelhoudersbelang schept een gouden kans voor internationalisering van de Nederlandse auditaanpak. Maar bij de op praktische toepassing gerichte technische ontwikkeling van deze aanpak nemen Amerikanen momenteel een voorsprong. "Een gotspe."
Dat stelt Philip Elsas, oprichter en directeur van ComputationalAuditing.com, in een artikel in het januari/februarinummer van Accountant. Een tegelijkertijd op Accountant.nl verschijnend Engelstalig artikel over het onderwerp is medeondertekend door diverse internationale specialisten, onder wie de Nederlanders Hans Verkruijsse, Peter Eimers, Ruud Veenstra en Hans Blokdijk.
Elsas, die sinds 2006 werkt vanuit Canada, beschrijft hoe er historisch gezien twee hoofdstromingen zijn binnen de accountancy. Enerzijds de audit in opdracht van de aandeelhouders: de owner-ordered audit. Anderzijds die in opdracht van het management: de management-ordered audit.
De eerste stroming heeft haar wortels in Engeland en met name Nederland, de tweede in de Verenigde Staten.
De Amerikaanse aanpak is inmiddels wereldwijd verspreid. "Engeland en Nederland hebben met de export van hun tegenwicht, de owner-ordered auditmethodiek, helaas minder succes gehad", aldus Elsas.
Maar in het huidige tijdsgewricht, met zijn grote behoefte aan audit vanuit lange-termijn aandeelhoudersbelang, heeft Nederland volgens hem een "gouden kans om haar body of knowledge van de owner-ordered audit verder te internationaliseren".
In die Nederlandse aanpak speelt omspannende verbandscontrole een cruciale rol. "Door technologische en conceptuele ontwikkelingen is het inmiddels niet bewerkelijk meer om een waardekringloopmodel in kaart te brengen", aldus Elsas. "En daarnaast is het resulterende procesmodel niet alleen documentatie meer, maar is het ontvankelijk voor geautomatiseerde en verder ontwikkelde klassieke auditanalyses op het omspannende verband en het autorisatiestelsel."
Dit betekent dat het omslagpunt voor deze methode is gepasseerd en praktische, rendabele toepassing van de owner-ordered audit inmiddels goed mogelijk is.
Ondersteuning door automatisering is daarbij een cruciale voorwaarde. Elsas: "Daarom komt het nu aan op een verdere krachtenbundeling van enerzijds Nederlandse auditors die nog vertrouwd zijn met de owner-ordered audit en anderzijds computationele proceswiskundigen, waarvan in Nederland enkele wereldwijd erkende topgroepen zijn opgebouwd."
"In de Verenigde Staten, Canada en Nederland zijn ondernemende accountants, niet-accountants en universiteiten inmiddels betrokken bij research & development-projecten, het opzetten van onderwijsmateriaal en trainingen en het organiseren van de export van resultaten van Nederlandse onderzoek & ontwikkelingen de incorporatie daarvan in US-based services voor internationaal gebruik", constateert hij.
Maar bij de op de controlepraktijk en op praktische toepassing gerichte internationalisering van de van oorsprong Nederlandse aanpak hebben Amerikaanse projectpartners volgens Elsas momenteel het voortouw genomen en een voorbereidingsvoorsprong weten op te bouwen, "ook al zullen zij daar uit strategische overwegingen nu nog niet veel van naar buiten brengen, teneinde later extra krachtig toe te slaan. Is het geen gotspe?".