Nieuws 31 januari 2012

AFM streeft naar meer duidelijkheid over toepassing ‘materialiteit’ in jaarrekening

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) wil dat er meer duidelijkheid komt over de toepassing van het begrip 'materialiteit' in de jaarrekening. Dit criterium bepaalt of informatie al dan niet in de jaarrekening moet worden opgenomen.

De AFM voelt zich aangemoedigd door de rondetafelbijeenkomst die zij op 30 januari organiseerde. De deelnemers deden de oproep om meer inzicht te geven waarom de AFM in haar reguliere toezicht bepaalde tekortkomingen als materieel beschouwt.

De toezichthouder zal in overleg met alle partijen, inclusief beleggers, nadere stappen zetten. Deze moeten een bijdrage leveren aan het meer consistent toepassen van het begrip materialiteit in de jaarrekening.

Op 9 november 2011 publiceerde de European Securities and Markets Authority (ESMA) een consultatiedocument met als titel 'Considerations of materiality in financial reporting'.  Reacties kunnen tot eind februari 2012 worden ingestuurd. Evenals ESMA heeft de AFM in haar reguliere toezicht op de financiële verslaggeving geconstateerd dat er onder opstellers, accountants en gebruikers verschillende opvattingen bestaan over de praktische toepassing van het concept 'materieel belang in de jaarrekening'.

Tijdens de rondetafelbijeenkomst bleek dat iedereen voorstander van een goede jaarrekening is maar dat verschillende opvattingen bestaan over de praktische toepassing van het concept materialiteit. Informatie in een jaarrekening is 'materieel' als deze invloed kan hebben op beleggingsbeslissingen. Hoe minder er in een jaarrekening staat, des te moeilijker kan een belegger daarop beslissingen baseren. Hoe omvangrijker de jaarrekening wordt, des te meer inspanningen kost het opstellen en controleren ervan. Ook gebruikers hoeven niet gebaat te zijn met meer informatie.

Opstellers van jaarrekeningen gaven aan dat de financiële verslaggeving te omvangrijk wordt indien alle gevraagde toelichtingen moeten worden gegeven. Het moet niet gaan om meer, maar betere toelichtingen; niet om waarderingsgrondslagen, maar om stelselwijzigingen en toelichtingen op schattingen.

Accountants die betrokken zijn bij de controle van de jaarrekening achten nadere 'guidance' van belang. De verheldering zou primair afkomstig moeten zijn van de International Accounting Standards Board (IASB). Ook is mogelijk een rol weggelegd voor de IAASB, die de internationale standaarden voor accountantscontrole (IAASB) opstelt.

Beleggers gaven aan meer inzicht in de toepassing van het concept materialiteit te wensen. Zij vinden het belangrijk dat daarbij niet slechts wordt gekeken naar invloed op aan- en verkoopbeslissingen. Materialiteit ziet ook op informatie die nodig is om betrokken aandeelhouderschap te faciliteren.

De deelnemers aan de rondetafelbijeenkomst waren het er ook over eens dat materialiteit zowel een kwantitatief als een kwalitatief aspect kent. Van oudsher lijkt in de praktijk aan het kwantitatieve aspect meer gewicht te worden toegekend. Het kwalitatieve aspect lijkt daarentegen onbekend, onbemind en onderbelicht.

Aan de rondetafelbijeenkomst werd deelgenomen door opstellers van financiële verslaggeving (werkgeversvereniging VNO-NCW en ondernemingen), accountantsorganisaties, alsmede beleggers (VEB en Eumedion).  Daarnaast waren er vertegenwoordigers van de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA), de Raad voor de Jaarverslaggeving (RJ), het ministerie van Financiën en het ministerie van Veiligheid & Justitie. Ook leden van de Commissie Financiële verslaggeving van de AFM namen deel aan de bijeenkomst.