Nieuws 28 september 2011

BTW voor Dummies wil kennishiaat accountant repareren

Zelfs gereputeerde organisaties kunnen voor tienduizenden euro's fouten maken bij de aangifte btw. Vaak heeft ook de Belastingdienst niets in de gaten. Oorzaken zijn onkunde van klanten en complexiteit van de btw-wetgeving. Accountant Marcel Eikelenstam schreef er een boek over: BTW voor Dummies.

"Een boek over btw is mijn eigen idee", Zegt Marcel Eikelenstam RA van Quercus Accountancy en docent accountantscontrole aan de Universiteit Nyenrode, auteur van het deze maand verschenen BTW voor Dummies. "De reden om hierover te schrijven is dat ik geschrokken ben over alles wat ik niet wist over het onderwerp. Ik kwam daar achter nadat ik een aantal btw-opdrachten had gedaan. Btw lijkt voor accountants niet zo moeilijk, maar in werkelijkheid is het een heel complex onderwerp." 

Eikelenstam geeft voorbeelden over missers bij de aangifte btw die hij tegenkwam in zijn praktijk. Zo droeg een handelaar in verzamelmunten jarenlang onnodig 19% btw af, terwijl het 6% had mogen zijn. Een ziekenhuis verzuimde om jaarlijks 50.000 euro aan pro-rata btw terug te vragen over haar algemene kosten en een school wist niet dat zij een ton btw kon terugvragen op de investeringen in de schoolkantine. 

"Zulke missers ontstaan omdat de onderliggende regelgeving complex is", vervolgt Eikelenstam. "Veel wetgeving is Europees en er is ook het een en ander aan regelgeving ontstaan vanuit jurisprudentie. Veel accountants hebben het hier moeilijk mee omdat ze er onvoldoende mee in aanraking komen. Oppervlakkig gezien lijkt het vaak goed te zitten met de aangifte btw. Een accountant is al lang blij als alle omzet in de aangiften zit. Maar bij btw kan die heel gemakkelijk in het verkeerde vakje raken. Organisaties die te veel afdragen, zijn bij het terugvragen van te veel afgedragen btw afhankelijk van de Belastingdienst." 

Het euvel voor de onkunde van accountants over btw wijt Eikelenstam aan de vooropleiding. "Als ik kijk naar de accountantsopleiding aan Nyenrode, dan vormt btw maar een klein deel daarvan. Ik ben het nog eens nagegaan toen ik het boek schreef, en volgens mij krijgen studenten maar een of twee dagen les over btw. Ter vergelijking: toen ik Heao deed heb ik er een kwartaal lang les in gehad, een paar uur per week. Desalniettemin was bij mij ook alles al weg toen ik ermee aan de slag moest." 

Eikelenstam vermoedt dat Nyenrode door de jaren heen steeds academischer is geworden, waardoor praktisch onderricht over bijvoorbeeld btw naar de achtergrond is geraakt. "Een ander deel van het probleem is de praktijk. Accountants worden niet geholpen on the job. Bij kleine kantoren gebeurt btw-advies door een belastingadviseur en bij grote kantoren is er vaak een fiscaal jurist die adviseert in de breedte. Daardoor ontwikkel je zelf nauwelijks kennis over het onderwerp." 

Dat organisaties schade kunnen lijden door het gebrek aan kennis over btw staat wel vast voor Eikelenstam, ook al weet hij de omvang niet. "Scholen, ziekenhuizen, ze laten soms tienduizenden euro's liggen door onkunde of tijdsdruk. Maar ik ken ook voorbeelden waarbij de Belastingdienst werd gedupeerd. Een organisatie vroeg twee ton terug voor een parkeergarage. Die aanvraag is toegekend, ook al was daar geen grond voor. Maar de Belastingdienst lijdt onder bezuinigingen en voor een goede controle van de aangifte is vaak geen tijd." 

Eikelenstam voorziet nog grote schade door dit hiaat aan kennis en controle. Zeker nu horizontaal toezicht bij belastingaangiften in opkomst is. "Maar als je het positief verwoord kun je ook zeggen dat hier nog een flinke uitdaging in zit. Aandacht voor en bewustwording van btw moeten toenemen. De ouderwetse rondrekening volstaat niet meer om btw netjes te regelen."