Nieuws 20 juli 2011

KPMG: Corruptie belemmert bedrijven niet in internationaal zaken doen

Een lokale cultuur waarin omkoping en corruptie gangbaar zijn, vormt voor veel bedrijven onvoldoende reden om in deze landen geen zaken te doen, blijkt uit internationaal onderzoek van KPMG.

Uit het onderzoek van KPMG, gehouden onder ruim tweehonderd bestuurders van internationaal opererende ondernemingen, blijkt dat meer dan 70 procent vindt dat er nu eenmaal plekken in de wereld zijn waar men geen zaken kan doen zonder zich in te laten met omkoping en corruptie. 

Van de 30 procent die vindt dat omkoping en corruptie wel degelijk vermeden kunnen worden, kiest een op de drie bedrijven er expliciet voor geen zaken te doen in landen waar dit soort praktijken aan de orde van de dag is. 

Bedrijven die actief zijn in deze landen zijn zich over het algemeen bewust van de risico's die zij lopen. Zo geeft 60 procent aan zich zorgen te maken over ongeoorloofde contante betalingen in deze landen. Niet alleen creëren variaties in cultuur en lokale handelspraktijken een belangrijke uitdaging voor de beheersing van het risico op dergelijke praktijken, ook ervaart ruim een op de drie organisaties de variatie in eisen vanuit lokale wetgeving als zeer lastig. 

Gerrie Lenting, partner Risk & Compliance bij KPMG, benoemt een belangrijk gevaar: "De overgang van kleinschalige gemaksvergoedingen, ook wel faciliterende betalingen genoemd, naar corruptie is niet helder. Of een betaling in een specifieke omstandigheid als ‘corrupt' te kwalificeren valt is niet zwart-wit, mede omdat corruptie in de vorm van een directe contante betaling verhoudingsgewijs minder voorkomt. Nu internationale wetgeving daarin ook niet consistent is, aangezien sommige wetgeving het betalen van ‘beperkt smeergeld' toestaat, is bewustwording cruciaal. De gevolgen, in termen van veroordelingen en reputatieschade, zijn namelijk glashelder." 

Het feit dat organisaties ondanks de risico's in groten getale activiteiten ontplooien in risicovolle regio's pleit volgens Lenting voor meer aandacht voor gerichte maatregelen. Lenting: "Om misstanden zo veel mogelijk te beperken werken de meeste internationaal actieve organisaties reeds aan maatregelen, zoals het trainen van werknemers en derde partijen in het omgaan met de risico's van omkoping en corruptie. 

Zij staan echter voor aanzienlijke uitdagingen bij de implementatie van een integraal beheerskader. Bijna 40 procent van de organisaties heeft bijvoorbeeld veel moeite met de effectieve uitvoering van screening van (lokale) derde partijen, zoals agenten en joint venture partners. Ook bij Nederlandse bedrijven vormt de zogenaamde due diligence een aandachtspunt." 

Net als in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten neemt volgens Lenting ook in Nederland het beheersen van het corruptierisico wel steeds vaker een vaste plaats in op de bestuursagenda. Lenting: "Organisaties lijken het belang van ‘anti-bribery and corruption' meer en meer te onderkennen. Dit komt met name voort uit de wens om de organisatiewaarden beter tot uiting te laten komen in de dagelijkse praktijk, maar ook door het groeiende bewustzijn omtrent de risico's van corrupt handelen. Er valt echter nog veel te verbeteren. 

Nederlandse organisaties lopen met name achter met het invoeren en integreren van het corruptierisico als onderdeel van de dagelijkse risk functie. Toch leert de praktijk dat zij zich relatief vaak op de kern richten, namelijk het gedrag en de waarden en normen van werknemers. Met alleen regels en procedurele maatregelen kunnen omkoping en corruptie niet effectief worden bestreden. Zogenoemde ‘zachte' aspecten zoals bewustwording, voorbeeldgedrag en monitoring van gedrag worden door Nederlandse organisaties in toenemende mate als essentieel beschouwd."