Nieuws 29 juni 2011

OvRAN-leden in beroep tegen weigering inschrijving

Vier leden van de Orde van Register Adviseurs Nederland (OvRAN) zijn in beroep gegaan tegen de weigering van het NIVRA om hen in te schrijven in het accountantsregister. Een nieuwe uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven kan nog wel een jaar op zich laten wachten, vreest Anke Manshande van NBA/NIVRA.

De kwestie heeft een lange voorgeschiedenis. In maart 2009 vroegen vier voormalige registeraccountants om te worden ingeschreven in het accountantsregister. In een briefwisseling antwoordde het NIVRA-bestuur dat dit niet kon, omdat de vier geen lid willen worden van het NIVRA en zich niet willen onderwerpen aan de NIVRA-voorschriften. 

Volgens het NIVRA was deze schriftelijke reactie geen besluit en konden de vier daartegen dus ook geen bezwaar maken. Medio februari zei het College van Beroep voor het bedrijfsleven(CBb) in de procedure van OvRAN-bestuurslid Corneel Spil c.s. en de procedure van een vierde OvRAN-lid dat het NIVRA-bestuur alsnog een besluit moet nemen over het bezwaar tegen de weigering. 

De vier vinden het verplichte lidmaatschap van het NIVRA onder meer in strijd met de vrijheid van vereniging. Dit grondrecht is vastgelegd in het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) en in de Nederlandse grondwet. 

Volgens het CBb kan de inschrijving in het register niet los worden gezien van het lidmaatschap van het NIVRA. Omdat het NIVRA te beschouwen is als "een openbaar lichaam in de zin van artikel 134 van de Grondwet" èn omdat de inschrijving in het register is gekoppeld aan het lidmaatschap, kunnen de vier zich niet met succes beroepen op de vrijheid van vereniging in artikel 11 van het EVRM. Want dat gaat over "lidmaatschap van privaatrechtelijke verenigingen". 

Volgens het CBb moet het NIVRA-bestuur bij zijn beslissing over het bezwaar rekening houden met de artikelen 58 tot en met 60 uit de Wet op de Registeraccountants. Daarin staat, kort gezegd, dat de inschrijving van accountants die voldoen aan de vakbekwaamheidseisen onder meer kan worden geweigerd " indien gegronde vrees bestaat, dat de aanvrager als registeraccountant inbreuk zal maken op wettelijke voorschriften, de registeraccountants betreffende, of dat zijn inschrijving uit anderen hoofde de eer van de stand der registeraccountants zal schaden". 

Op 11 maart jongstleden heeft het NIVRA-bestuur de inschrijving om die reden geweigerd. Anke Manshande: "De vier hebben herhaaldelijk te kennen gegeven zich niet aan de wettelijke voorschriften te willen houden." 

Het bestuur wijst bij de weigering ook op de overweging van het CBb dat de inschrijving in het register niet los kan worden gezien van het lidmaatschap van het NIVRA. 

Tegen deze afwijzing zijn de vier in beroep gegaan bij het CBb. Volgens Corneel Spil wil de OvRAN zich wel aan de regelgeving voor accountants houden. "Maar niet aan de interpretatie die het NIVRA aan de IFAC-regels geeft". 

Het CBb heeft al vaker gezegd dat de verenigingsvrijheid niet geldt voor verenigingen met een publieke status. Het oordeel van het CBb kun je in Nederland niet meer aanvechten. 

Binnenkort leggen Spil c.s. de inschrijvingskwestie voor aan het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg. Zij voelen zich gesteund door een uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. Die heeft zich in 2008 uitgesproken over een huisarts die - om als zodanig te worden geregistreerd - lid moest zijn van een "huisartsengroep". De Raad van State achtte de verenigingsdwang toen niet gerechtvaardigd, omdat de huisarts haar deskundigheid ook buiten zo'n groep kan bevorderen. 

Bij deze uitspraak gaat het om een privaatrechtelijke vereniging. Het NIVRA moet niet het oordeel van de Raad van State maar dat van het CBb volgen.